Delphi Complete Works of Aristophanes (Illustrated) (Delphi Ancient Classics) (110 page)

350
ἔασον ὦ. τουτὶ τί ἦν; ὦνδρες πόνῳ πόνηροι:
οὐ γάρ ποτ᾽ ἂν χρηστοί γ᾽ ἔδρων οὐδ᾽ εὐσεβεῖς τάδ᾽ ἄνδρες.

Χορ
ὸ
ς
γερόντων

τουτὶ τὸ πρᾶγμ᾽ ἡμῖν ἰδεῖν ἀπροσδόκητον ἥκει:
ἑσμὸς γυναικῶν οὑτοσὶ θύρασιν αὖ βοηθεῖ.

Χορ
ὸ
ς
Γυναικ
ῶ
ν

τί βδύλλεθ᾽ ἡμᾶς; οὔ τί που πολλαὶ δοκοῦμεν εἶναι;
355
καὶ μὴν μέρος γ᾽ ἡμῶν ὁρᾶτ᾽ οὔπω τὸ μυριοστόν.

Χορ
ὸ
ς
γερόντων

ὦ Φαιδρία ταύτας λαλεῖν ἐάσομεν τοσαυτί;
οὐ περικατᾶξαι τὸ ξύλον τύπτοντ᾽ ἐχρῆν τιν᾽ αὐταῖς;

Χορ
ὸ
ς
Γυναικ
ῶ
ν

θώμεσθα δὴ τὰς κάλπιδας χἠμεῖς χαμᾶζ᾽, ὅπως ἂν
ἢν προσφέρῃ τὴν χεῖρά τις μὴ τοῦτό μ᾽ ἐμποδίζῃ.

Χορ
ὸ
ς
γερόντων

360
εἰ νὴ Δί᾽ ἤδη τὰς γνάθους τούτων τις ἢ δὶς ἢ τρὶς
ἔκοψεν ὥσπερ Βουπάλου, φωνὴν ἂν οὐκ ἂν εἶχον.

Χορ
ὸ
ς
Γυναικ
ῶ
ν

καὶ μὴν ἰδοὺ παταξάτω τις: στᾶσ᾽ ἐγὼ παρέξω,
κοὐ μή ποτ᾽ ἄλλη σου κύων τῶν ὄρχεων λάβηται.

Χορ
ὸ
ς
γερόντων

εἰ μὴ σιωπήσει, θενών σου ‘κκοκκιῶ τὸ γῆρας.

Χορ
ὸ
ς
Γυναικ
ῶ
ν

365
ἅψαι μόνον Στρατυλλίδος τῷ δακτύλῳ προσελθών.

Χορ
ὸ
ς
γερόντων

τί δ᾽ ἢν σποδῶ τοῖς κονδύλοις; τί μ᾽ ἐργάσει τὸ δεινόν;

Χορ
ὸ
ς
Γυναικ
ῶ
ν

βρύκουσά σου τοὺς πλεύμονας καὶ τἄντερ᾽ ἐξαμήσω.

Χορ
ὸ
ς
γερόντων

οὐκ ἔστ᾽ ἀνὴρ Εὐριπίδου σοφώτερος ποιητής:
οὐδὲν γὰρ οὕτω θρέμμ᾽ ἀναιδές ἐστιν ὡς γυναῖκες.

Χορ
ὸ
ς
Γυναικ
ῶ
ν

370
αἰρώμεθ᾽ ἡμεῖς θοὔδατος τὴν κάλπιν ὦ Ῥοδίππη.

Χορ
ὸ
ς
γερόντων

τί δ᾽ ὦ θεοῖς ἐχθρὰ σὺ δεῦρ᾽ ὕδωρ ἔχουσ᾽ ἀφίκου;

Χορ
ὸ
ς
Γυναικ
ῶ
ν

τί δαὶ σὺ πῦρ ὦ τύμβ᾽ ἔχων; ὡς σαυτὸν ἐμπυρεύσων;

Χορ
ὸ
ς
γερόντων

ἐγὼ μὲν ἵνα νήσας πυρὰν τὰς σὰς φίλας ὑφάψω.

Χορ
ὸ
ς
Γυναικ
ῶ
ν

ἐγὼ δέ γ᾽ ἵνα τὴν σὴν πυρὰν τούτῳ κατασβέσαιμι.

Χορ
ὸ
ς
γερόντων

375
τοὐμὸν σὺ πῦρ κατασβέσεις;

Χορ
ὸ
ς
Γυναικ
ῶ
ν
τοὔργον τάχ᾽ αὐτὸ δείξει.

Χορ
ὸ
ς
γερόντων

οὐκ οἶδά σ᾽ εἰ τῇδ᾽ ὡς ἔχω τῇ λαμπάδι σταθεύσω.

Χορ
ὸ
ς
Γυναικ
ῶ
ν

εἰ ῥύμμα τυγχάνεις ἔχων, λουτρόν γ᾽ ἐγὼ παρέξω.

Χορ
ὸ
ς
γερόντων

ἐμοὶ σὺ λουτρὸν ὦ σαπρά;

Χορ
ὸ
ς
Γυναικ
ῶ
ν
καὶ ταῦτα νυμφικόν γε.

Χορ
ὸ
ς
γερόντων

ἤκουσας αὐτῆς τοῦ θράσους;

Χορ
ὸ
ς
Γυναικ
ῶ
ν
ἐλευθέρα γάρ εἰμι.

Χορ
ὸ
ς
γερόντων

380
σχήσω σ᾽ ἐγὼ τῆς νῦν βοῆς.

Χορ
ὸ
ς
Γυναικ
ῶ
ν
ἀλλ᾽ οὐκέθ᾽ ἡλιάζει.

Χορ
ὸ
ς
γερόντων

ἔμπρησον αὐτῆς τὰς κόμας.

Χορ
ὸ
ς
Γυναικ
ῶ
ν
σὸν ἔργον ὦχελῷε.

Χορ
ὸ
ς
γερόντων

οἴμοι τάλας.

Χορ
ὸ
ς
Γυναικ
ῶ
ν
μῶν θερμὸν ἦν;

Χορ
ὸ
ς
γερόντων

ποῖ θερμόν; οὐ παύσει; τί δρᾷς;

Χορ
ὸ
ς
Γυναικ
ῶ
ν

ἄρδω σ᾽ ὅπως ἂν βλαστάνῃς.

Χορ
ὸ
ς
γερόντων

385
ἀλλ᾽ αὖός εἰμ᾽ ἤδη τρέμων.

Χορ
ὸ
ς
Γυναικ
ῶ
ν

οὐκοῦν ἐπειδὴ πῦρ ἔχεις, σὺ χλιανεῖς σεαυτόν.

Πρόβουλος

ἆρ᾽ ἐξέλαμψε τῶν γυναικῶν ἡ τρυφὴ
χὠ τυμπανισμὸς χοἰ πυκνοὶ Σαβάζιοι,
ὅ τ᾽ Ἀδωνιασμὸς οὗτος οὑπὶ τῶν τεγῶν,
390
οὗ ‘γώ ποτ᾽ ὢν ἤκουον ἐν τἠκκλησίᾳ;
ἔλεγε δ᾽ ὁ μὴ ὥρασι μὲν Δημόστρατος
πλεῖν ἐς Σικελίαν, ἡ γυνὴ δ᾽ ὀρχουμένη
‘αἰαῖ Ἄδωνιν’ φησίν, ὁ δὲ Δημόστρατος
ἔλεγεν ὁπλίτας καταλέγειν Ζακυνθίων:
395
ἡ δ᾽ ὑποπεπωκυῖ᾽ ἡ γυνὴ ‘πὶ τοῦ τέγους
‘κόπτεσθ᾽ Ἄδωνιν’ φησίν: ὁ δ᾽ ἐβιάζετο
ὁ θεοῖσιν ἐχθρὸς καὶ μιαρὸς Χολοζύγης.
τοιαῦτ᾽ ἀπ᾽ αὐτῶν ἐστιν ἀκόλαστ᾽ ᾁσματα.

Χορ
ὸ
ς
γερόντων

τί δῆτ᾽ ἂν εἰ πύθοιο καὶ τὴν τῶνδ᾽ ὕβριν;
400
αἳ τἄλλα θ᾽ ὑβρίκασι κἀκ τῶν καλπίδων
ἔλουσαν ἡμᾶς, ὥστε θαἰματίδια
σείειν πάρεστιν ὥσπερ ἐνεουρηκότας.

Πρόβουλος

νὴ τὸν Ποσειδῶ τὸν ἁλυκὸν δίκαιά γε.
ὅταν γὰρ αὐτοὶ ξυμπονηρευώμεθα
405
ταῖσιν γυναιξὶ καὶ διδάσκωμεν τρυφᾶν,
τοιαῦτ᾽ ἀπ᾽ αὐτῶν βλαστάνει βουλεύματα.
οἳ λέγομεν ἐν τῶν δημιουργῶν τοιαδί:
‘ὦ χρυσοχόε τὸν ορμον ὃν ἐπεσκεύασας,
ὀρχουμένης μου τῆς γυναικὸς ἑσπέρας
410
ἡ βάλανος ἐκπέπτωκεν ἐκ τοῦ τρήματος.
ἐμοὶ μὲν οὖν ἔστ᾽ ἐς Σαλαμῖνα πλευστέα:
σὺ δ᾽ ἢν σχολάσῃς, πάσῃ τέχνῃ πρὸς ἑσπέραν
ἐλθὼν ἐκείνῃ τὴν βάλανον ἐνάρμοσον.’
ἕτερος δέ τις πρὸς σκυτοτόμον ταδὶ λέγει
415
νεανίαν καὶ πέος ἔχοντ᾽ οὐ παιδικόν:
‘ὦ σκυτοτόμε μου τῆς γυναικὸς τοῦ ποδὸς
τὸ δακτυλίδιον ξυμπιέζει τὸ ζυγὸν
ἅθ᾽ ἁπαλὸν ὄν: τοῦτ᾽ οὖν σὺ τῆς μεσημβρίας
ἐλθὼν χάλασον, ὅπως ἂν εὐρυτέρως ἔχῃ.’
420
τοιαῦτ᾽ ἀπήντηκ᾽ ἐς τοιαυτὶ πράγματα,
ὅτε γ᾽ ὢν ἐγὼ πρόβουλος, ἐκπορίσας ὅπως
κωπῆς ἔσονται, τἀργυρίου νυνὶ δέον,
ὑπὸ τῶν γυναικῶν ἀποκέκλῃμαι ταῖς πύλαις.
ἀλλ᾽ οὐδὲν ἔργον ἑστάναι. φέρε τοὺς μοχλούς,
425
ὅπως ἂν αὐτὰς τῆς ὕβρεως ἐγὼ σχέθω.
τί κέχηνας ὦ δύστηνε; ποῖ δ᾽ αὖ σὺ βλέπεις,
οὐδὲν ποιῶν ἀλλ᾽ ἢ καπηλεῖον σκοπῶν;
οὐχ ὑποβαλόντες τοὺς μοχλοὺς ὑπὸ τὰς πύλας
ἐντεῦθεν ἐκμοχλεύσετ᾽; ἐνθενδὶ δ᾽ ἐγὼ
430
ξυνεκμοχλεύσω.

Λυσιστράτη
μηδὲν ἐκμοχλεύετε:
ἐξέρχομαι γὰρ αὐτομάτη. τί δεῖ μοχλῶν;
οὐ γὰρ μοχλῶν δεῖ μᾶλλον ἢ νοῦ καὶ φρενῶν.

Πρόβουλος

ἄληθες ὦ μιαρὰ σύ; ποῦ ‘σθ᾽ ὁ τοξότης;
ξυλλάμβαν᾽ αὐτὴν κὠπίσω τὼ χεῖρε δεῖ.

Λυσιστράτη

435
εἴ τἄρα νὴ τὴν Ἄρτεμιν τὴν χεῖρά μοι
ἄκραν προσοίσει δημόσιος ὤν, κλαύσεται.

Πρόβουλος

ἔδεισας οὗτος; οὐ ξυναρπάσει μέσην
καὶ σὺ μετὰ τούτου κἀνύσαντε δήσετον;

Γυν
ὴ
Α

εἴ τἄρα νὴ τὴν Πάνδροσον ταύτῃ μόνον
440
τὴν χεῖρ᾽ ἐπιβαλεῖς, ἐπιχεσεῖ πατούμενος.

Πρόβουλος

ἰδού γ᾽ἐπιχεσεῖ. ποῦ ‘στιν ἕτερος τοξότης;
ταύτην προτέραν ξύνδησον, ὁτιὴ καὶ λαλεῖ.

Γυν
ὴ
Β

εἴ τἄρα νὴ τὴν Φωσφόρον τὴν χεῖρ᾽ ἄκραν
ταύτῃ προσοίσεις, κύαθον αἰτήσεις τάχα.

Πρόβουλος

445
τουτὶ τί ἦν; ποῦ τοξότης; ταύτης ἔχου.
παύσω τιν᾽ ὑμῶν τῆσδ᾽ ἐγὼ τῆς ἐξόδου.

Γυν
ὴ
Γ

εἴ τἄρα νὴ τὴν Ταυροπόλον ταύτῃ πρόσει,
ἐκκοκκιῶ σου τὰς στενοκωκύτους τρίχας.

Πρόβουλος

οἴμοι κακοδαίμων: ἐπιλέλοιφ᾽ ὁ τοξότης.
450
ἀτὰρ οὐ γυναικῶν οὐδέποτ᾽ ἔσθ᾽ ἡττητέα
ἡμῖν: ὁμόσε χωρῶμεν αὐταῖς ὦ Σκύθαι
ξυνταξάμενοι.

Λυσιστράτη
νὴ τὼ θεὼ γνώσεσθ᾽ ἄρα
ὅτι καὶ παρ᾽ ἡμῖν εἰσι τέτταρες λόχοι
μαχίμων γυναικῶν ἔνδον ἐξωπλισμένων.

Πρόβουλος

455
ἀποστρέφετε τὰς χεῖρας αὐτῶν ὦ Σκύθαι.

Λυσιστράτη

ὦ ξύμμαχοι γυναῖκες ἐκθεῖτ᾽ ἔνδοθεν,
ὦ σπερμαγοραιολεκιθολαχανοπώλιδες,
ὦ σκοροδοπανδοκευτριαρτοπώλιδες,
οὐχ ἕλξετ᾽, οὐ παιήσετ᾽, οὐκ ἀράξετε;
460
οὐ λοιδορήσετ᾽, οὐκ ἀναισχυντήσετε;
παύσασθ᾽, ἐπαναχωρεῖτε, μὴ σκυλεύετε.

Πρόβουλος

οἴμ᾽ ὡς κακῶς πέπραγέ μου τὸ τοξικόν.

Λυσιστράτη

ἀλλὰ τί γὰρ ᾤου; πότερον ἐπὶ δούλας τινὰς
ἥκειν ἐνόμισας, ἢ γυναιξὶν οὐκ οἴει
465
χολὴν ἐνεῖναι;

Πρόβουλος
νὴ τὸν Ἀπόλλω καὶ μάλα
πολλήν γ᾽, ἐάνπερ πλησίον κάπηλος ᾖ.

Χορ
ὸ
ς
γερόντων

ὦ πόλλ᾽ ἀναλώσας ἔπη πρόβουλε τῆσδε τῆς γῆς,
τί τοῖσδε σαυτὸν ἐς λόγους τοῖς θηρίοις συνάπτεις;
οὐκ οἶσθα λουτρὸν οἷον αἵδ᾽ ἡμᾶς ἔλουσαν ἄρτι
470
ἐν τοῖσιν ἱματιδίοις, καὶ ταῦτ᾽ ἄνευ κονίας;

Χορ
ὸ
ς
Γυναικ
ῶ
ν

ἀλλ᾽ ὦ μέλ᾽ οὐ χρὴ προσφέρειν τοῖς πλησίοισιν εἰκῇ
τὴν χεῖρ᾽: ἐὰν δὲ τοῦτο δρᾷς, κυλοιδιᾶν ἀνάγκη.
ἐπεὶ ‘θέλω ‘γὼ σωφρόνως ὥσπερ κόρη καθῆσθαι,
λυποῦσα μηδέν᾽ ἐνθαδί, κινοῦσα μηδὲ κάρφος,
475
ἢν μή τις ὥσπερ σφηκιὰν βλίττῃ με κἀρεθίζῃ.

Χορ
ὸ
ς
γερόντων

ὦ Ζεῦ τί ποτε χρησόμεθα τοῖσδε τοῖς κνωδάλοις;
ου᾽ γὰρ ἔτ᾽ ἀνεκτὰ τάδε γ᾽, ἀλλὰ βασανιστέον
τόδε σοι τὸ πάθος μετ᾽ ἐμοῦ
480
ὅ τι βουλόμεναί ποτε τὴν
Κραναὰν κατέλαβον, ἐφ᾽ ὅ τι τε
μεγαλόπετρον ἄβατον ἀκρόπολιν
ἱερὸν τέμενος.
Χορ
ὸ
ς
γερόντων

ἀλλ᾽ ἀνερώτα καὶ μὴ πείθου καὶ πρόσφερε πάντας ἐλέγχους,
485
ὡς αἰσχρὸν ἀκωδώνιστον ἐᾶν τὸ τοιοῦτον πρᾶγμα μεθέντας.
Πρόβουλος

καὶ μὴν αὐτῶν τοῦτ᾽ ἐπιθυμῶ νὴ τὸν Δία πρῶτα πυθέσθαι,
ὅ τι βουλόμεναι τὴν πόλιν ἡμῶν ἀπεκλῄσατε τοῖσι μοχλοῖσιν.

Λυσιστράτη

ἵνα τἀργύριον σῶν παρέχοιμεν καὶ μὴ πολεμοῖτε δι᾽ αὐτό.

Πρόβουλος

διὰ τἀργύριον πολεμοῦμεν γάρ;

Λυσιστράτη
καὶ τἄλλα γε πάντ᾽ ἐκυκήθη.
490
ἵνα γὰρ Πείσανδρος ἔχοι κλέπτειν χοἰ ταῖς ἀρχαῖς ἐπέχοντες,
ἀεί τινα κορκορυγὴν ἐκύκων. οἱ δ᾽ οὖν τοῦδ᾽ οὕνεκα δρώντων
ὅ τι βούλονται: τὸ γὰρ ἀργύριον τοῦτ᾽ οὐκέτι μὴ καθέλωσιν.

Πρόβουλος

ἀλλὰ τί δράσεις;

Λυσιστράτη
τοῦτό μ᾽ ἐρωτᾷς; ἡμεῖς ταμιεύσομεν αὐτό.

Πρόβουλος

ὑμεῖς ταμιεύσετε τἀργύριον;

Λυσιστράτη
τί δὲ δεινὸν τοῦτο νομίζεις;
495
οὐ καὶ τἄνδον χρήματα πάντως ἡμεῖς ταμιεύομεν ὑμῖν;

Πρόβουλος

ἀλλ᾽ οὐ ταὐτόν.

Λυσιστράτη
πῶς οὐ ταὐτόν;

Πρόβουλος
πολεμητέον ἔστ᾽ ἀπὸ τούτου.

Λυσιστράτη

ἀλλ᾽ οὐδὲν δεῖ πρῶτον πολεμεῖν.

Πρόβουλος
πῶς γὰρ σωθησόμεθ᾽ ἄλλως;

Λυσιστράτη

ἡμεῖς ὑμᾶς σώσομεν.

Πρόβουλος
ὑμεῖς;

Λυσιστράτη
ἡμεῖς μέντοι.

Πρόβουλος
σχέτλιόν γε.

Λυσιστράτη

ὡς σωθήσει, κἂν μὴ βούλῃ.

Πρόβουλος
δεινόν γε λέγεις.

Λυσιστράτη
ἀγανακτεῖς.
500
ἀλλὰ ποιητέα ταῦτ᾽ ἐστὶν ὅμως.

Πρόβουλος
νὴ τὴν Δήμητρ᾽ ἄδικόν γε.

Λυσιστράτη

σωστέον ὦ τᾶν.

Πρόβουλος
κεἰ μὴ δέομαι;

Λυσιστράτη
τοῦδ᾽ οὕνεκα καὶ πολὺ μᾶλλον.

Πρόβουλος

ὑμῖν δὲ πόθεν περὶ τοῦ πολέμου τῆς τ᾽ εἰρήνης ἐμέλησεν;

Λυσιστράτη

ἡμεῖς φράσομεν.

Πρόβουλος
λέγε δὴ ταχέως, ἵνα μὴ κλάῃς,

Λυσιστράτη
ἀκροῶ δή,
καὶ τὰς χεῖρας πειρῶ κατέχειν.

Πρόβουλος
ἀλλ᾽ οὐ δύναμαι: χαλεπὸν γὰρ
505
ὑπὸ τῆς ὀργῆς αὐτὰς ἴσχειν.

Γυν
ὴ
Α
.
κλαύσει τοίνυν πολὺ μᾶλλον.

Πρόβουλος

τοῦτο μὲν ὦ γραῦ σαυτῇ κρώξαις: σὺ δέ μοι λέγε.

Λυσιστράτη
ταῦτα ποιήσω.
ἡμεῖς τὸν μὲν πρότερον πόλεμον † καὶ τὸν χρόνον ἠνεσχόμεθα †
ὑπὸ σωφροσύνης τῆς ἡμετέρας τῶν ἀνδρῶν ἅττ᾽ ἐποιεῖτε.
οὐ γὰρ γρύζειν εἰᾶθ᾽ ἡμᾶς. καίτοὐκ ἠρέσκετέ γ᾽ ἡμᾶς.
510
ἀλλ᾽ ᾐσθανόμεσθα καλῶς ὑμῶν, καὶ πολλάκις ἔνδον ἂν οὖσαι
ἠκούσαμεν ἄν τι κακῶς ὑμᾶς βουλευσαμένους μέγα πρᾶγμα:
εἶτ᾽ ἀλγοῦσαι τἄνδοθεν ὑμᾶς ἐπανηρόμεθ᾽ ἂν γελάσασαι,
‘τί βεβούλευται περὶ τῶν σπονδῶν ἐν τῇ στήλῃ παραγράψαι
ἐν τῷ δήμῳ τήμερονὑμῖν;’ ‘τίδὲ σοὶ ταῦτ᾽;’ ἦ δ᾽ ὃς ἂν ἁνήρ.
515
‘οὐ σιγήσει;’ κἀγὼ ἐσίγων.