Delphi Complete Works of Aristophanes (Illustrated) (Delphi Ancient Classics) (85 page)

Ἄ
δικος
Λ
ό
γος
εἰ ταῦτ’ὦ μειράκιον πείσει τούτῳ, νὴ τὸν Διόνυσον 1000
τοῖς Ἱπποκράτους υἱέσιν εἴξεις καὶ σε καλοῦσι βλιτομάμμαν.

Δ
ί
καιος
Λ
ό
γος
ἀλλ’οὖν λιπαρός γε καὶ εὐανθὴς ἐν γυμνασίοις διατρίψεις,
οὐ στωμύλλων κατὰ τὴν ἀγορὰν τριβολεκτράπελ’οἷάπερ οἱ νῦν,
οὐδ’ἑλκόμενος περὶ πραγματίου γλισχραντιλογεξεπιτρίπτου:
ἀλλ’εἰς Ἀκαδήμειαν κατιὼν ὑπὸ ταῖς μορίαις ἀποθρέξει 1005
στεφανωσάμενος καλάμῳ λευκῷ μετὰ σώφρονος ἡλικιώτου,
μίλακος ὄζων καὶ ἀπραγμοσύνης καὶ λεύκης φυλλοβολούσης,
ἦρος ἐν ὥρᾳ χαίρων, ὁπόταν πλάτανος πτελέᾳ ψιθυρίζῃ.
ἢν ταῦτα ποιῇς ἁγὼ φράζω,
καὶ πρὸς τούτοις προσέχῃς τὸν νοῦν, 1010
ἕξεις ἀεὶ
στῆθος λιπαρόν, χροιὰν λαμπράν,
ὤμους μεγάλους, γλῶτταν βαιάν,
πυγὴν μεγάλην, πόσθην μικράν.
ἢν δ’ἅπερ οἱ νῦν ἐπιτηδεύῃς, 1015
πρῶτα μὲν ἕξεις 
χροιὰν ὠχράν, ὤμους μικρούς,
στῆθος λεπτόν, γλῶτταν μεγάλην,
πυγὴν μικράν, κωλῆν μεγάλην,
ψήφισμα μακρόν, καὶ σ’ἀναπείσει
τὸ μὲν αἰσχρὸν ἅπαν καλὸν ἡγεῖσθαι, 1020
τὸ καλὸν δ’αἰσχρόν:
καὶ πρὸς τούτοις τῆς Ἀντιμάχου
καταπυγοσύνης ἀναπλήσει. 1023

Χορ
ό
ς
ὦ καλλίπυργον σοφίαν κλεινοτάτην ἐπασκῶν,
ὡς ἡδύ σου τοῖσι λόγοις σῶφρον ἔπεστιν ἄνθος.
†εὐδαίμονες δ’ἦσαν ἄρ’οἱ ζῶντες τότ’ἐπὶ
τῶν προτέρων†: πρὸς τάδε σ’ὦ κομψοπρεπῆ μοῦσαν ἔχων,
δεῖ σε λέγειν τι καινόν, ὡς ηὐδοκίμηκεν ἁνήρ. 1031
δεινῶν δέ σοι βουλευμάτων ἔοικε δεῖν πρὸς αὐτόν,
εἴπερ τὸν ἄνδρ’ὑπερβαλεῖ καὶ μὴ γέλωτ’ὀφλήσεις. 1035

Ἄ
δικος
Λ
ό
γος
καὶ μὴν πάλαι γ’ἐπνιγόμην τὰ σπλάγχνα κἀπεθύμουν
ἅπαντα ταῦτ’ἐναντίαις γνώμαισι συνταράξαι.
ἐγὼ γὰρ ἥττων μὲν λόγος δι’αὐτὸ τοῦτ’ἐκλήθην
ἐν τοῖσι φροντισταῖσιν, ὅτι πρώτιστος ἐπενόησα
τοῖσιν νόμοις καὶ ταῖς δίκαις τἀναντί’ἀντιλέξαι. 1040
καὶ τοῦτο πλεῖν ἢ μυρίων ἔστ’ἄξιον στατήρων,
αἱρούμενον τοὺς ἥττονας λόγους ἔπειτα νικᾶν.
σκέψαι δὲ τὴν παίδευσιν ᾗ πέποιθεν ὡς ἐλέγξω,
ὅστις σε θερμῷ φησι λοῦσθαι πρῶτον οὐκ ἐάσειν.
καίτοι τίνα γνώμην ἔχων ψέγεις τὰ θερμὰ λουτρά; 1045

Δ
ί
καιος
Λ
ό
γος
ὁτιὴ κάκιστόν ἐστι καὶ δειλὸν ποιεῖ τὸν ἄνδρα.

Ἄ
δικος
Λ
ό
γος
ἐπίσχες: εὐθὺς γάρ σ’ἔχω μέσον λαβὼν ἄφυκτον.
καί μοι φράσον, τῶν τοῦ Διὸς παίδων τίν’ἄνδρ’ἄριστον
ψυχὴν νομίζεις, εἰπέ, καὶ πλείστους πόνους πονῆσαι.

Δ
ί
καιος
Λ
ό
γος
ἐγὼ μὲν οὐδέν’Ἡρακλέους βελτίον’ἄνδρα κρίνω. 1050

Ἄ
δικος
Λ
ό
γος
ποῦ ψυχρὰ δῆτα πώποτ’εἶδες Ἡράκλεια λουτρά;
καίτοι τίς ἀνδρειότερος ἦν;

Δ
ί
καιος
Λ
ό
γος
ταῦτ’ἐστὶ ταῦτ’ἐκεῖνα,
ἃ τῶν νεανίσκων ἀεὶ δι’ἡμέρας λαλούντων
πλῆρες τὸ βαλανεῖον ποιεῖ, κενὰς δὲ τὰς παλαίστρας.

Ἄ
δικος
Λ
ό
γος
εἶτ’ἐν ἀγορᾷ τὴν διατριβὴν ψέγεις: ἐγὼ δ’ἐπαινῶ. 1055
εἰ γὰρ πονηρὸν ἦν, Ὅμηρος οὐδέποτ’ἂν ἐποίει
τὸν Νέστορ’ἀγορητὴν ἂν οὐδὲ τοὺς σοφοὺς ἅπαντας.
ἄνειμι δῆτ’ἐντεῦθεν ἐς τὴν γλῶτταν, ἣν ὁδὶ μὲν
οὔ φησι χρῆναι τοὺς νέους ἀσκεῖν, ἐγὼ δέ φημι.
καὶ σωφρονεῖν αὖ φησι χρῆναι: δύο κακὼ μεγίστω. 1060
ἐπεὶ σὺ διὰ τὸ σωφρονεῖν τῷ πώποτ’εἶδες ἤδη
ἀγαθάν τι γενόμενον, φράσον, καί μ’ἐξέλεγξον εἰπών.

Δ
ί
καιος
Λ
ό
γος
πολλοῖς. ὁ γοῦν Πηλεὺς ἔλαβε διὰ τοῦτο τὴν μάχαιραν.

Ἄ
δικος
Λ
ό
γος
μάχαιραν; ἀστεῖόν γε κέρδος ἔλαβεν ὁ κακοδαίμων.
Ὑπέρβολος δ’οὑκ τῶν λύχνων πλεῖν ἢ τάλαντα πολλὰ 1065
εἴληφε διὰ πονηρίαν, ἀλλ’οὐ μὰ Δί’οὐ μάχαιραν.

Δ
ί
καιος
Λ
ό
γος
καὶ τὴν Θέτιν γ’ἔγημε διὰ τὸ σωφρονεῖν ὁ Πηλεύς.

Ἄ
δικος
Λ
ό
γος
κᾆτ’ἀπολιποῦσά γ’αὐτὸν ᾤχετ’: οὐ γὰρ ἦν ὑβριστὴς
οὐδ’ἡδὺς ἐν τοῖς στρώμασιν τὴν νύκτα παννυχίζειν:
γυνὴ δὲ σιναμωρουμένη χαίρει: σὺ δ’εἶ Κρόνιππος. 1070
σκέψαι γὰρ ὦ μειράκιον ἐν τῷ σωφρονεῖν ἅπαντα
ἅνεστιν, ἡδονῶν θ’ὅσων μέλλεις ἀποστερεῖσθαι,
παίδων γυναικῶν κοττάβων ὄψων πότων κιχλισμῶν.
καίτοι τί σοι ζῆν ἄξιον, τούτων ἐὰν στερηθῇς;
εἶεν. πάρειμ’ἐντεῦθεν ἐς τὰς τῆς φύσεως ἀνάγκας. 1075
ἥμαρτες, ἠράσθης, ἐμοίχευσάς τι, κᾆτ’ἐλήφθης:
ἀπόλωλας: ἀδύνατος γὰρ εἶ λέγειν. ἐμοὶ δ’ὁμιλῶν
χρῶ τῇ φύσει, σκίρτα, γέλα, νόμιζε μηδὲν αἰσχρόν.
μοιχὸς γὰρ ἢν τύχῃς ἁλούς, τάδ’ἀντερεῖς πρὸς αὐτόν,
ὡς οὐδὲν ἠδίκηκας: εἶτ’ἐς τὸν Δί’ἐπανενεγκεῖν, 1080
κἀκεῖνος ὡς ἥττων ἔρωτός ἐστι καὶ γυναικῶν:
καίτοι σὺ θνητὸς ὢν θεοῦ πῶς μεῖζον ἂν δύναιο;

Δ
ί
καιος
Λ
ό
γος
τί δ’ἢν ῥαφανιδωθῇ πιθόμενός σοι τέφρᾳ τε τιλθῇ,
ἕξει τινὰ γνώμην λέγειν τὸ μὴ εὐρύπρωκτος εἶναι;

Ἄ
δικος
Λ
ό
γος
ἢν δ’εὐρύπρωκτος ᾖ, τί πείσεται κακόν; 1085

Δ
ί
καιος
Λ
ό
γος
τί μὲν οὖν ἂν ἔτι μεῖζον πάθοι τούτου ποτέ;

Ἄ
δικος
Λ
ό
γος
τί δῆτ’ἐρεῖς, ἢν τοῦτο νικηθῇς ἐμοῦ;

Δ
ί
καιος
Λ
ό
γος
σιγήσομαι. τί δ’ἄλλο;

Ἄ
δικος
Λ
ό
γος
φέρε δή μοι φράσον:
συνηγοροῦσιν ἐκ τίνων;

Δ
ί
καιος
Λ
ό
γος
 ἐξ εὐρυπρώκτων. 1090

Ἄ
δικος
Λ
ό
γος
πείθομαι.
τί δαί; τραγῳδοῦσ’ἐκ τίνων;

Δ
ί
καιος
Λ
ό
γος
ἐξ εὐρυπρώκτων.

Ἄ
δικος
Λ
ό
γος
εὖ λέγεις.
δημηγοροῦσι δ’ἐκ τίνων;

Δ
ί
καιος
Λ
ό
γος
ἐξ εὐρυπρώκτων.

Ἄ
δικος
Λ
ό
γος
ἆρα δῆτ’
ἔγνωκας ὡς οὐδὲν λέγεις; 1095
καὶ τῶν θεατῶν ὁπότεροι
πλείους σκόπει.

Δ
ί
καιος
Λ
ό
γος
καὶ δὴ σκοπῶ.

Ἄ
δικος
Λ
ό
γος
τί δῆθ’ὁρᾷς; 1097B

Δ
ί
καιος
Λ
ό
γος
πολὺ πλείονας νὴ τοὺς θεοὺς
τοὺς εὐρυπρώκτους: τουτονὶ
γοῦν οἶδ’ἐγὼ κἀκεινονὶ 1100
καὶ τὸν κομήτην τουτονί.

Ἄ
δικος
Λ
ό
γος
τί δῆτ’ἐρεῖς; 1101B

Δ
ί
καιος
Λ
ό
γος
ἡττήμεθ’: ὦ κινούμενοι
πρὸς τῶν θεῶν δέξασθέ μου
θοἰμάτιον, ὡς 1103B
ἐξαυτομολῶ πρὸς ὑμᾶς.

Σωκρ
ά
της
τί δῆτα; πότερα τοῦτον ἀπάγεσθαι λαβὼν 1105
βούλει τὸν υἱόν, ἢ διδάσκω σοι λέγειν;

Στρεψι
ά
δης
δίδασκε καὶ κόλαζε καὶ μέμνησ’ὅπως
εὖ μοι στομώσεις αὐτόν, ἐπὶ μὲν θάτερα
οἷον δικιδίοις, τὴν δ’ἑτέραν αὐτοῦ γνάθον
στόμωσον οἵαν ἐς τὰ μείζω πράγματα. 1110

Σωκρ
ά
της
ἀμέλει κομιεῖ τοῦτον σοφιστὴν δεξιόν.

Φειδιππ
ί
δης
ὠχρὸν μὲν οὖν οἶμαί γε καὶ κακοδαίμονα.

Χορ
ό
ς
χωρεῖτέ νυν. οἶμαι δέ σοι
ταῦτα μεταμελήσειν.
τοὺς κριτὰς ἃ κερδανοῦσιν, ἤν τι τόνδε τὸν χορὸν 1115
ὠφελῶσ’ἐκ τῶν δικαίων, βουλόμεσθ’ἡμεῖς φράσαι.
πρῶτα μὲν γάρ, ἢν νεᾶν βούλησθ’ἐν ὥρᾳ τοὺς ἀγρούς,
ὕσομεν πρώτοισιν ὑμῖν, τοῖσι δ’ἄλλοις ὕστερον.
εἶτα τὸν καρπὸν τεκούσας ἀμπέλους φυλάξομεν,
ὥστε μήτ’αὐχμὸν πιέζειν μήτ’ἄγαν ἐπομβρίαν. 1120
ἢν δ’ἀτιμάσῃ τις ἡμᾶς θνητὸς ὢν οὔσας θεάς,
προσεχέτω τὸν νοῦν, πρὸς ἡμῶν οἷα πείσεται κακά,
λαμβάνων οὔτ’οἶνον οὔτ’ἄλλ’οὐδὲν ἐκ τοῦ χωρίου.
ἡνίκ’ἂν γὰρ αἵ τ’ἐλαῖαι βλαστάνωσ’αἵ τ’ἄμπελοι,
ἀποκεκόψονται: τοιαύταις σφενδόναις παιήσομεν. 1125
ἢν δὲ πλινθεύοντ’ἴδωμεν, ὕσομεν καὶ τοῦ τέγους
τὸν κέραμον αὐτοῦ χαλάζαις στρογγύλαις συντρίψομεν.
κἂν γαμῇ ποτ’αὐτὸς ἢ τῶν ξυγγενῶν ἢ τῶν φίλων,
ὕσομεν τὴν νύκτα πᾶσαν: ὥστ’ἴσως βουλήσεται
κἂν ἐν Αἰγύπτῳ τυχεῖν ὢν μᾶλλον ἢ κρῖναι κακῶς. 1130

Στρεψι
ά
δης
πέμπτη, τετράς, τρίτη, μετὰ ταύτην δευτέρα,
εἶθ’ἣν ἐγὼ μάλιστα πασῶν ἡμερῶν
δέδοικα καὶ πέφρικα καὶ βδελύττομαι,
εὐθὺς μετὰ ταύτην ἔσθ’ἕνη τε καὶ νέα.
πᾶς γάρ τις ὀμνὺς οἷς ὀφείλων τυγχάνω, 1135
θείς μοι πρυτανεῖ’ἀπολεῖν μέ φησι κἀξολεῖν,
κἀμοῦ μέτριά τε καὶ δίκαι’αἰτουμένου,
‘ὦ δαιμόνιε τὸ μέν τι νυνὶ μὴ λάβῃς,
τὸ δ’ἀναβαλοῦ μοι, τὸ δ’ἄφες’, οὔ φασίν ποτε
οὕτως ἀπολήψεσθ’, ἀλλὰ λοιδοροῦσί με 1140
ὡς ἄδικός εἰμι, καὶ δικάσεσθαί φασί μοι.
νῦν οὖν δικαζέσθων: ὀλίγον γάρ μοι μέλει,
εἴπερ μεμάθηκεν εὖ λέγειν Φειδιππίδης.
τάχα δ’εἴσομαι κόψας τὸ φροντιστήριον.
παῖ, ἠμί, παῖ παῖ. 1145

Σωκρ
ά
της
Στρεψιάδην ἀσπάζομαι.

Στρεψι
ά
δης
κἄγωγέ σ’: ἀλλὰ τουτονὶ πρῶτον λαβέ:
χρὴ γὰρ ἐπιθαυμάζειν τι τὸν διδάσκαλον.
καί μοι τὸν υἱὸν εἰ μεμάθηκε τὸν λόγον
ἐκεῖνον εἴφ’ὃν ἀρτίως εἰσήγαγες.

Σωκρ
ά
της
μεμάθηκεν. 1150

Στρεψι
ά
δης
εὖ γ’ὦ παμβασίλει’Ἀπαιόλη.

Σωκρ
ά
της
ὥστ’ἀποφύγοις ἂν ἥντιν’ἂν βούλῃ δίκην.

Στρεψι
ά
δης
κεἰ μάρτυρες παρῆσαν, ὅτ’ἐδανειζόμην;

Σωκρ
ά
της
πολλῷ γε μᾶλλον, κἂν παρῶσι χίλιοι.

Στρεψι
ά
δης
βοάσομαί τἄρα τὰν ὑπέρτονον
βοάν. ἰὼ κλάετ’ὦ ‘βολοστάται 1155
αὐτοί τε καὶ τἀρχαῖα καὶ τόκοι τόκων:
οὐδὲν γὰρ ἄν με φλαῦρον ἐργάσαισθ’ἔτι,
οἷος ἐμοὶ τρέφεται
τοῖσδ’ἐνὶ δώμασι παῖς,
ἀμφήκει γλώττῃ λάμπων, 1160
πρόβολος ἐμός, σωτὴρ δόμοις, ἐχθροῖς βλάβη,
λυσανίας πατρῴων μεγάλων κακῶν:
ὃν κάλεσον τρέχων ἔνδοθεν ὡς ἐμέ.

Σωκρ
ά
της
ὦ τέκνον ὦ παῖ ἔξελθ’οἴκων, 1165
ἄιε σοῦ πατρός.
ὅδ’ἐκεῖνος ἀνήρ.

Στρεψι
ά
δης
ὦ φίλος ὦ φίλος.

Σωκρ
ά
της
ἄπιθι συλλαβών.

Στρεψι
ά
δης
ἰὼ ἰὼ τέκνον, ἰὼ ἰοῦ ἰοῦ. 1170
ὡς ἥδομαί σου πρῶτα τὴν χρόαν ἰδών.
νῦν μέν γ’ἰδεῖν εἶ πρῶτον ἐξαρνητικὸς
κἀντιλογικός, καὶ τοῦτο τοὐπιχώριον
ἀτεχνῶς ἐπανθεῖ, τὸ ‘τί λέγεις σύ;’καὶ δοκεῖν
ἀδικοῦντ’ἀδικεῖσθαι καὶ κακουργοῦντ’οἶδ’ὅτι: 1175
ἐπὶ τοῦ προσώπου τ’ἐστὶν Ἀττικὸν βλέπος.
νῦν οὖν ὅπως σώσεις μ’, ἐπεὶ κἀπώλεσας.

Φειδιππ
ί
δης
φοβεῖ δὲ δὴ τί;

Στρεψι
ά
δης
τὴν ἕνην τε καὶ νέαν.

Φειδιππ
ί
δης
ἕνη γάρ ἐστι καὶ νέα τις ἡμέρα;

Στρεψι
ά
δης
εἰς ἥν γε θήσειν τὰ πρυτανεῖά φασί μοι. 1180

Φειδιππ
ί
δης
ἀπολοῦσ’ἄρ’αὔθ’οἱ θέντες: οὐ γὰρ ἔσθ’ὅπως
μί’ἡμέρα γένοιτ’ἂν ἡμέρα δύο.

Στρεψι
ά
δης
οὐκ ἂν γένοιτο;

Φειδιππ
ί
δης
πῶς γάρ; εἰ μή πέρ γ’ἅμα
αὑτὴ γένοιτ’ἂν γραῦς τε καὶ νέα γυνή.

Στρεψι
ά
δης
καὶ μὴν νενόμισταί γ’. 1185

Φειδιππ
ί
δης
οὐ γάρ, οἶμαι, τὸν νόμον
ἴσασιν ὀρθῶς ὅ τι νοεῖ.

Στρεψι
ά
δης
νοεῖ δὲ τί;

Φειδιππ
ί
δης
ὁ Σόλων ὁ παλαιὸς ἦν φιλόδημος τὴν φύσιν.

Στρεψι
ά
δης
τουτὶ μὲν οὐδέν πω πρὸς ἕνην τε καὶ νέαν.

Φειδιππ
ί
δης
ἐκεῖνος οὖν τὴν κλῆσιν ἐς δύ’ἡμέρας
ἔθηκεν, ἔς γε τὴν ἕνην τε καὶ νέαν, 1190
ἵν’αἱ θέσεις γίγνοιντο τῇ νουμηνίᾳ.

Στρεψι
ά
δης
ἵνα δὴ τί τὴν ἕνην προσέθηχ’;

Φειδιππ
ί
δης
ἵν’ὦ μέλε
παρόντες οἱ φεύγοντες ἡμέρᾳ μιᾷ
πρότερον ἀπαλλάττοινθ’ἑκόντες, εἰ δὲ μή,
ἕωθεν ὑπανιῷντο τῇ νουμηνία. 1195

Στρεψι
ά
δης
πῶς οὐ δέχονται δῆτα τῇ νουμηνίᾳ
ἁρχαὶ τὰ πρυτανεῖ’, ἀλλ’ἕνῃ τε καὶ νέᾳ;

Φειδιππ
ί
δης
ὅπερ οἱ προτένθαι γὰρ δοκοῦσί μοι ποιεῖν:
ὅπως τάχιστα τὰ πρυτανεῖ’ὑφελοίατο,
διὰ τοῦτο προὐτένθευσαν ἡμέρᾳ μιᾷ. 1200