Read Delphi Complete Works of Aristophanes (Illustrated) (Delphi Ancient Classics) Online
Authors: Aristophanes
Χρεμύλος
οὐ σκαιὸς ἦν ἄνθρωπος, ἀλλ᾽ ἠπίστατο
γραὸς καπρώσης τἀφόδια κατεσθίειν.
Γρα
ῦ
ς
1025
ταῦτ᾽ οὖν ὁ θεὸς ὦ φίλ᾽ ἄνερ οὐκ ὀρθῶς ποιεῖ,
φάσκων βοηθεῖν τοῖς ἀδικουμένοις ἀεί.
Χρεμύλος
τί γὰρ ποιήσει; φράζε, καὶ πεπράξεται.
Γρα
ῦ
ς
ἀναγκάσαι δίκαιόν ἐστι νὴ Δία
τὸν εὖ παθόνθ᾽ ὑπ᾽ ἐμοῦ πάλιν μ᾽ ἀντευποιεῖν,
1030
ἢ μηδ᾽ ὁτιοῦν ἀγαθὸν δίκαιόν ἐστ᾽ ἔχειν.
Χρεμύλος
οὔκουν καθ᾽ ἑκάστην ἀπεδίδου τὴν νύκτα σοι;
Γρα
ῦ
ς
ἀλλ᾽ οὐδέποτέ με ζῶσαν ἀπολείψειν ἔφη.
Χρεμύλος
ὀρθῶς γε: νῦν δέ γ᾽ οὐκέτι ζῆν σ᾽ οἴεται.
Γρα
ῦ
ς
ὑπὸ τοῦ γὰρ ἄλγους κατατέτηκ᾽ ὦ φίλτατε.
Χρεμύλος
1035
οὐκ ἀλλὰ κατασέσηπας, ὥς γ᾽ ἐμοὶ δοκεῖς.
Γρα
ῦ
ς
διὰ δακτυλίου μὲν οὖν ἔμεγ᾽ ἂν διελκύσαις.
Χρεμύλος
εἰ τυγχάνοι γ᾽ ὁ δακτύλιος ὢν τηλία.
Γρα
ῦ
ς
καὶ μὴν τὸ μειράκιον τοδὶ προσέρχεται,
οὗπερ πάλαι κατηγοροῦσα τυγχάνω:
1040
ἔοικε δ᾽ ἐπὶ κῶμον βαδίζειν.
Χρεμύλος
φαίνεται.
στέφανόν γέ τοι καὶ δᾷδ᾽ ἔχων πορεύεται.
Νεανίας
ἀσπάζομαί σε.
Γρα
ῦ
ς
τί φησιν;
Νεανίας
ἀρχαία φίλη,
πολιὰ γεγένησαι ταχύ γε νὴ τὸν οὐρανόν.
Γρα
ῦ
ς
τάλαιν᾽ ἐγὼ τῆς ὕβρεος ἧς ὑβρίζομαι.
Χρεμύλος
1045
ἔοικε διὰ πολλοῦ χρόνου σ᾽ ἑορακέναι.
Γρα
ῦ
ς
ποίου χρόνου ταλάνταθ᾽, ὃς παρ᾽ ἐμοὶ χθὲς ἦν;
Χρεμύλος
τοὐναντίον πέπονθε τοῖς πολλοῖς ἄρα:
μεθύων γάρ, ὡς ἔικεν, ὀξύτερον βλέπει.
Γρα
ῦ
ς
οὔκ, ἀλλ᾽ ἀκόλαστός ἐστιν ἀεὶ τοὺς τρόπους.
Νεανίας
1050
ὦ Ποντοπόσειδον καὶ θεοὶ πρεσβυτικοί,
ἐν τῷ προσώπῳ τῶν ῥυτίδων ὅσας ἔχει.
Γρα
ῦ
ς
ἆ ἆ,
τὴν δᾷδα μή μοι πρόσφερ᾽.
Χρεμύλος
εὖ μέντοι λέγει.
ἐὰν γὰρ αὐτὴν εἷς μόνος σπινθὴρ λάβῃ
ὥσπερ παλαιὰν εἰρεσιώνην καύσεται.
Νεανίας
1055
βούλει διὰ χρόνου πρός με παῖσαι;
Γρα
ῦ
ς
ποῖ τάλαν;
Νεανίας
αὐτοῦ, λαβοῦσα κάρνα.
Γρα
ῦ
ς
παιδιὰν τίνα;
Νεανίας
πόσους ἔχεις ὀδόντας.
Χρεμύλος
ἀλλὰ γνώσομαι
κἄγωγ᾽: ἔχει γὰρ τρεῖς ἴσως ἢ τέτταρας.
Νεανίας
ἀπότεισον: ἕνα γὰρ γόμφιον μόνον φορεῖ.
Γρα
ῦ
ς
1060
ταλάντατ᾽ ἀνδρῶν οὐχ ὑγιαίνειν μοι δοκεῖς,
πλυνόν με ποιῶν ἐν τοσούτοις ἀνδράσιν.
Νεανίας
ὄναιο μέντἄν, εἴ τις ἐκπλύνειέ σε.
Χρεμύλος
οὐ δῆτ᾽, ἐπεὶ νῦν μὲν καπηλικῶς ἔχει,
εἰ δ᾽ ἐκπλυνεῖται τοῦτο τὸ ψιμύθιον,
1065
ὄψει κατάδηλα τοῦ προσώπου τὰ ῥάκη.
Γρα
ῦ
ς
γέρων ἀνὴρ ὢν οὐχ ὑγιαίνειν μοι δοκεῖς.
Νεανίας
πειρᾷ μὲν οὖν ἴσως σε καὶ τῶν τιτθίων
ἐφάπτεταί σου λανθάνειν δοκῶν ἐμέ.
Γρα
ῦ
ς
μὰ τὴν Ἀφροδίτην οὐκ ἐμοῦ γ᾽ ὦ βδελυρὲ σύ.
Χρεμύλος
1070
μὰ τὴν Ἑκάτην οὐ δῆτα: μαινοίμην γὰρ ἄν.
ἀλλ᾽ ὦ νεανίσκ᾽ οὐκ ἐῶ τὴν μείρακα
μισεῖν σε ταύτην.
Νεανίας
ἀλλ᾽ ἔγωγ᾽ ὑπερφιλῶ.
Χρεμύλος
καὶ μὴν κατηγορεῖ γέ σου.
Νεανίας
τί κατηγορεῖ;
Χρεμύλος
εἶναί σ᾽ ὑβριστήν φησι καὶ λέγειν ὅτι
1075
‘ πάλαι ποτ᾽ ἦσαν ἄλκιμοι Μιλήσιοι.’
Νεανίας
ἐγὼ περὶ ταύτης οὐ μαχοῦμαί σοι.
Χρεμύλος
τὸ τί;
Νεανίας
αἰσχυνόμενος τὴν ἡλικίαν τὴν σήν, ἐπεὶ
οὐκ ἄν ποτ᾽ ἄλλῳ τοῦτ᾽ ἐπέτρεψ᾽ ἐγὼ ποιεῖν:
νῦν δ᾽ ἄπιθι χαίρων συλλαβὼν τὴν μείρακα.
Χρεμύλος
1080
οἶδ᾽ οἶδα τὸν νοῦν: οὐκέτ᾽ ἀξιοῖς ἴσως
εἶναι μετ᾽ αὐτῆς.
Γρα
ῦ
ς
ὁ δ᾽ ἐπιτρέψων ἐστὶ τίς;
Νεανίας
οὐκ ἂν διαλεχθείην διεσπλεκωμένῃ
ὑπὸ μυρίων ἐτῶν γε καὶ τρισχιλίων.
Χρεμύλος
ὅμως δ᾽ ἐπειδὴ καὶ τὸν οἶνον ἠξίους
1085
πίνειν, συνεκποτέ᾽ ἐστί σοι καὶ τὴν τρύγα.
Νεανίας
ἀλλ᾽ ἔστι κομιδῇ τρὺξ παλαιὰ καὶ σαπρά.
Χρεμύλος
οὐκοῦν τρύγοιπος ταῦτα πάντ᾽ ἰάσεται.
Νεανίας
ἀλλ᾽ εἴσιθ᾽ εἴσω: τῷ θεῷ γὰρ βούλομαι
ἐλθὼν ἀναθεῖναι τοὺς στεφάνους τούσδ᾽ οὓς ἔχω.
Γρα
ῦ
ς
1090
ἐγὼ δέ γ᾽ αὐτῷ καὶ φράσαι τι βούλομαι.
Νεανίας
ἐγὼ δέ γ᾽ οὐκ εἴσειμι.
Χρεμύλος
θάρρει, μὴ φοβοῦ.
οὐ γὰρ βιάσεται.
Νεανίας
πάνυ καλῶς τοίνυν λέγεις.
ἱκανὸν γὰρ αὐτὴν πρότερον ὑπεπίττουν χρόνον.
Γρα
ῦ
ς
βάδιζ᾽: ἐγὼ δέ σου κατόπιν εἰσέρχομαι.
Χρεμύλος
1095
ὡς εὐτόνως ὦ Ζεῦ βασιλεῦ τὸ γρᾴδιον
ὥσπερ λεπὰς τῷ μειρακίῳ προσείχετο.
Χορο
ῦ
Καρίων
τίς ἔσθ᾽ ὁ κόπτων τὴν θύραν; τουτὶ τί ἦν;
οὐδεὶς ἔοικεν: ἀλλὰ δῆτα τὸ θύριον
φθεγγόμενον ἄλλως κλαυσιᾷ.
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
σέ τοι λέγω,
1100
ὁ Καρίων, ἀνάμεινον.
Καρίων
οὗτος εἰπέ μοι,
σὺ τὴν θύραν ἔκοπτες οὑτωσὶ σφόδρα;
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
μὰ Δί᾽ ἀλλ᾽ ἔμελλον: εἶτ᾽ ἀνέῳξάς με φθάσας.
ἀλλ᾽ ἐκκάλει τὸν δεσπότην τρέχων ταχύ,
ἒπειτα τὴν γυναῖκα καὶ τὰ παιδία,
1105
ἔπειτα τοὺς θεράποντας, εἶτα τὴν κύνα,
ἔπειτα σαυτόν, εἶτα τὴν ὗν.
Καρίων
εἰπέ μοι,
τί δ᾽ ἔστιν;
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
ὁ Ζεὺς ὦ πόνηρε βούλεται
ἐς ταὐτὸν ὑμᾶς συγκυκήσας τρύβλιον
ἁπαξάπαντας ἐς τὸ βάραθρον ἐμβαλεῖν.
Καρίων
1110
ἡ γλῶττα τῷ κήρυκι τούτων τέμνεται.
ἀτὰρ διὰ τί δὴ ταῦτ᾽ ἐπιβουλεύει ποιεῖν
ἡμᾶς;
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
ὁτιὴ δεινότατα πάντων πραγμάτων
εἴργασθ᾽. ἀφ᾽ οὗ γὰρ ἤρξατ᾽ ἐξ ἀρχῆς βλέπειν
ὁ Πλοῦτος, οὐδεὶς οὐ λιβανωτόν, οὐ δάφνην,
1115
οὐ ψαιστόν, οὐχ ἱερεῖον, οὐκ ἄλλ᾽ οὐδὲ ἓν
ἡμῖν ἔτι θύει τοῖς θεοῖς.
Καρίων
μὰ Δί᾽ οὐδέ γε
θύσει. κακῶς γὰρ ἐπεμελεῖσθ᾽ ἡμῶν τότε.
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
καὶ τῶν μὲν ἄλλων μοι θεῶν ἧττον μέλει,
ἐγὼ δ᾽ ἀπόλωλα κἀπιτέτριμμαι.
Καρίων
σωφρονεῖς.
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
1120
πρότερον γὰρ εἶχον μὲν παρὰ ταῖς καπηλίσιν
πάντ᾽ ἀγάθ᾽ ἕωθεν εὐθύς, οἰνοῦτταν μέλι
ἰσχάδας, ὅσ᾽ εἰκός ἐστιν Ἑρμῆν ἐσθίειν:
νυνὶ δὲ πεινῶν ἀναβάδην ἀναπαύομαι.
Καρίων
οὔκουν δικαίως, ὅστις ἐποίεις ζημίαν
1125
ἐνίοτε τοιαῦτ᾽ ἀγάθ᾽ ἔχων;
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
οἴμοι τάλας,
οἴμοι πλακοῦντος τοῦ ν᾽ τετράδι πεπεμμένου.
Καρίων
ποθεῖς τὸν οὐ παρόντα καὶ μάτην καλεῖς.
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
οἴμοι δὲ κωλῆς ἣν ἐγὼ κατήσθιον.
Καρίων
ἀσκωλίαζ᾽ ἐνταῦθα πρὸς τὴν αἰθρίαν.
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
1130
σπλάγχνων τε θερμῶν ὧν ἐγὼ κατήσθιον.
Καρίων
ὀδύνη σε περὶ τὰ σπλάγχν᾽ ἔοικέ τι στρέφειν.
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
οἴμοι δὲ κύλικος ἴσον ἴσῳ κεκραμένης.
Καρίων
ταύτην ἐπιπιὼν ἀποτρέχων οὐκ ἂν φθάνοις.
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
ἆρ᾽ ὠφελήσαις ἄν τι τὸν σαυτοῦ φίλον;
Καρίων
1135
εἴ του δέει γ᾽ ὧν δυνατός εἰμί σ᾽ ὠφελεῖν.
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
εἴ μοι πορίσας ἄρτον τιν᾽ εὖ πεπεμμένον
δοίης καταφαγεῖν καὶ κρέας νεανικὸν
ὧν θύεθ᾽ ὑμεῖς ἔνδον.
Καρίων
ἀλλ᾽ οὐκ ἐκφορά.
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
καὶ μὴν ὁπότε τι σκευάριον τοῦ δεσπότου
1140
ὑφέλοι᾽, ἐγώ σε λανθάνειν ἐποίουν ἀεί.
Καρίων
ἐφ᾽ ᾧ τε μετέχειν καὐτὸς ὦ τοιχωρύχε.
ἧκεν γὰρ ἄν σοι ναστὸς εὖ πεπεμμένος.
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
ἔπειτα τοῦτόν γ᾽ αὐτὸς ἂν κατήσθιες.
Καρίων
οὐ γὰρ μετεῖχες τὰς ἴσας πληγὰς ἐμοί,
1145
ὁπότε τι ληφθείην πανουργήσας ἐγώ.
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
μὴ μνησικακήσῃς, εἰ σὺ Φυλὴν κατέλαβες.
ἀλλὰ ξύνοικον πρὸς θεῶν δέξασθέ με.
Καρίων
ἔπειτ᾽ ἀπολιπὼν τοὺς θεοὺς ἐνθάδε μενεῖς;
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
τὰ γὰρ παρ᾽ ὑμῖν ἐστι βελτίω πολύ.
Καρίων
1150
τί δέ; ταὐτομολεῖν ἀστεῖον εἶναί σοι δοκεῖ;
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
πατρὶς γάρ ἐστι πᾶσ᾽ ἵν᾽ ἂν πράττῃ τις εὖ.
Καρίων
τί δῆτ᾽ ἂν εἴης ὄφελος ἡμῖν ἐνθάδ᾽ ὤν;
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
παρὰ τὴν θύραν στροφαῖον ἱδρύσασθέ με.
Καρίων
στροφαῖον; ἀλλ᾽ οὐκ ἔργον ἔστ᾽ οὐδὲν στροφῶν.
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
1155
ἀλλ᾽ ἐμπολαῖον.
Καρίων
ἀλλὰ πλουτοῦμεν: τί οὖν
Ἑρμῆν παλιγκάπηλον ἡμᾶς δεῖ τρέφειν;
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
ἀλλὰ δόλιον τοίνυν.
Καρίων
δόλιον; ἥκιστά γε:
οὐ γὰρ δόλου νῦν ἔργον, ἀλλ᾽ ἁπλῶν τρόπων.
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
ἀλλ᾽ ἡγεμόνιον.
Καρίων
ἀλλ᾽ ὁ θεὸς ἤδη βλέπει,
1160
ὥσθ᾽ ἡγεμόνος οὐδὲν δεησόμεσθ᾽ ἔτι.
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
ἐναγώνιος τοίνυν ἔσομαι. τί δῆτ᾽ ἐρεῖς;
Πλούτῳ γάρ ἐστι τοῦτο συμφορώτατον
ποιεῖν ἀγῶνας μουσικοὺς καὶ γυμνικούς.
Καρίων
ὡς ἀγαθόν ἐστ᾽ ἐπωνυμίας πολλὰς ἔχειν:
1165
οὗτος γὰρ ἐξηύρηκεν αὑτῷ βιότιον.
οὐκ ἐτὸς ἅπαντες οἱ δικάζοντες θαμὰ
σπεύδουσιν ἐν πολλοῖς γεγράφθαι γράμμασιν.
Ἑ
ρμ
ῆ
ς
οὐκοῦν ἐπὶ τούτοις εἰσίω;
Καρίων
καὶ πλῦνέ γε
αὐτὸς προσελθὼν πρὸς τὸ φρέαρ τὰς κοιλίας,
1170
ἵν᾽ εὐθέως διακονικὸς εἶναι δοκῇς.
Χορο
ῦ
Ἱ
ερεύς
τίς ἂν φράσειε ποῦ ‘στι Χρεμύλος μοι σαφῶς;
Χρεμύλος
τί δ᾽ ἔστιν ὦ βέλτιστε;
Ἱ
ερεύς
τί γὰρ ἀλλ᾽ ἢ κακῶς;
ἀφ᾽ οὗ γὰρ ὁ Πλοῦτος οὗτος ἤρξατο βλέπειν,
ἀπόλωλ᾽ ὑπὸ λιμοῦ. καταφαγεῖν γὰρ οὐκ ἔχω,
1175
καὶ ταῦτα τοῦ σωτῆρος ἱερεὺς ὢν Διός.
Χρεμύλος
ἡ δ᾽ αἰτία τίς ἐστιν ὦ πρὸς τῶν θεῶν;
Ἱ
ερεύς
θύειν ἔτ᾽ οὐδεὶς ἀξιοῖ.
Χρεμύλος
τίνος οὕνεκα;
Ἱ
ερεύς
ὅτι πάντες εἰσὶ πλούσιοι: καίτοι τότε,
ὅτ᾽ εἶχον οὐδέν, ὁ μὲν ἂν ἥκων ἔμπορος
1180
ἔθυσεν ἱερεῖόν τι σωθείς, ὁ δέ τις ἂν
δίκην ἀποφυγών, ὁ δ᾽ ἂν ἐκαλλιερεῖτό τις
κἀμέ γ᾽ ἐκάλει τὸν ἱερέα: νῦν δ᾽ οὐδὲ εἷς
θύει τὸ παράπαν οὐδὲν οὐδ᾽ εἰσέρχεται,
πλὴν ἀποπατησόμενοί γε πλεῖν ἢ μύριοι.
Χρεμύλος
1185
οὔκουν τὰ νομιζόμενα σὺ τούτων λαμβάνεις;
Ἱ
ερεύς
τὸν οὖν Δία τὸν σωτῆρα καὐτός μοι δοκῶ
χαίρειν ἐάσας ἐνθάδ᾽ αὐτοῦ καταμένειν.
Χρεμύλος
θάρρει: καλῶς ἔσται γάρ, ἢν θεὸς θέλῃ.
ὁ Ζεὺς ὁ σωτὴρ γὰρ πάρεστιν ἐνθάδε,
1190
αὐτόματος ἥκων.
Ἱ
ερεύς
πάντ᾽ ἀγαθὰ τοίνυν λέγεις.
Χρεμύλος
ἱδρυσόμεθ᾽ οὖν αὐτίκα μάλ᾽, ἀλλὰ περίμενε
τὸν Πλοῦτον, οὗπερ πρότερον ἦν ἱδρυμένος
τὸν ὀπισθόδομον ἀεὶ φυλάττων τῆς θεοῦ.
ἀλλ᾽ ἐκδότω τις δεῦρο δᾷδας ἡμμένας,
1195
ἵν᾽ ἔχων προηγῇ τῷ θεῷ σύ.
Ἱ
ερεύς
πάνυ μὲν οὖν
δρᾶν ταῦτα χρή.
Χρεμύλος
τὸν Πλοῦτον ἔξω τις κάλει.
Γρα
ῦ
ς