Delphi Complete Works of Aristophanes (Illustrated) (Delphi Ancient Classics) (118 page)

ἐμπρήσομεν τοίνυν σε.

Μνησίλοχος
πάνυ γ᾽ ἐμπίμπρατε:
750
αὕτη δ᾽ ἀποσφαγήσεται μάλ᾽ αὐτίκα.

Γυν
ὴ
Α

μὴ δῆθ᾽, ἱκετεύω σ᾽: ἀλλ᾽ ἔμ᾽ ὅ τι χρῄζεις ποίει
ὑπέρ γε τούτου.

Μνησίλοχος
φιλότεκνός τις εἶ φύσει.
ἀλλ᾽ οὐδὲν ἧττον ἥδ᾽ ἀποσφαγήσεται

Γυν
ὴ
Α

οἴμοι τέκνον. δός μοι σφαγεῖον Μανία,
755
ἵν᾽ οὖν τό γ᾽ αἷμα τοῦ τέκνου τοὐμοῦ λάβω.

Μνησίλοχος

ὕπεχ᾽ αὐτό, χαριοῦμαι γὰρ ἕν γε τοῦτό σοι.

Γυν
ὴ
Α

κακῶς ἀπόλοι᾽, ὡς φθονερὸς εἶ καὶ δυσμενής.

Μνησίλοχος

τουτὶ τὸ δέρμα τῆς ἱερείας γίγνεται.

Γυν
ὴ
Α

τί τῆς ἱερείας γίγνεται;

Μνησίλοχος
τουτί. λαβέ.

Γυν
ὴ
Γ

760
ταλαντάτη Μίκκα τίς ἐξεκόρησέ σε;
τίς τὴν ἀγαπητὴν παῖδά σοὐξῃρήσατο;

Γυν
ὴ
Α

ὁ πανοῦργος οὗτος. ἀλλ᾽ ἐπειδήπερ πάρει,
φύλαξον αὐτόν, ἵνα λαβοῦσα Κλεισθένη
τοῖσιν πρυτάνεσιν ἃ πεποίηχ᾽ οὗτος φράσω.

Μνησίλοχος

765
ἄγε δὴ τίς ἔσται μηχανὴ σωτηρίας;
τίς πεῖρα, τίς ἐπίνοι᾽; ὁ μὲν γὰρ αἴτιος
κἄμ᾽ ἐσκυλίσας ἐς τοιαυτὶ πράγματα
οὐ φαίνεταί πω. φέρε τίν᾽ οὖν ἂν ἄγγελον
πέμψαιμ᾽ ἐπ᾽ αὐτόν; οἶδ᾽ ἐγὼ καὶ δὴ πόρον
770
ἐκ τοῦ Παλαμήδους: ὡς ἐκεῖνος, τὰς πλάτας
ῥίψω γράφων. ἀλλ᾽ οὐ πάρεισιν αἱ πλάται.
πόθεν οὖν γένοιντ᾽ ἄν μοι πλάται πόθεν; πόθεν;
τί δ᾽ ἂν εἰ ταδὶ τἀγάλματ᾽ ἀντὶ τῶν πλατῶν
γράφων διαρρίπτοιμι; βέλτιον πολύ.
775
ξύλον γέ τοι καὶ ταῦτα κἀκεῖν᾽ ἦν ξύλον.

Μνησίλοχος

ὦ χεῖρες ἐμαὶ
ἐγχειρεῖν χρῆν ἔργῳ πορίμῳ.
ἄγε δὴ πινάκων ξεστῶν δέλτοι,
δέξασθε σμίλης ὁλκοὺς
780
κήρυκας ἐμῶν μόχθων: οἴμοι
τουτὶ τὸ ῥῶ μοχθηρόν:
χώρει χώρει. ποίαν αὔλακα;
βάσκετ᾽ ἐπείγετε πάσας καθ᾽ ὁδοὺς
κείνᾳ ταύτᾳ: ταχέως χρή.
Χορός

785
ἡμεῖς τοίνυν ἡμᾶς αὐτὰς εὖ λέξωμεν παραβᾶσαι,
καίτοι πᾶς τις τὸ γυναικεῖον φῦλον κακὰ πόλλ᾽ ἀγορεύει,
ὡς πᾶν ἐσμὲν κακὸν ἀνθρώποις κἀξ ἡμῶν ἐστιν ἅπαντα,
ἔριδες νείκη στάσις ἀργαλέα λύπη πόλεμος. φέρε δή νυν,
εἰ κακόν ἐσμεν, τί γαμεῖθ᾽ ἡμᾶς, εἴπερ ἀληθῶς κακόν ἐσμεν,
790
κἀπαγορεύετε μήτ᾽ ἐξελθεῖν μήτ᾽ ἐκκύψασαν ἁλῶναι,
ἀλλ᾽ οὑτωσὶ πολλῇ σπουδῇ τὸ κακὸν βούλεσθε φυλάττειν;
κἂν ἐξέλθῃ τὸ γύναιόν ποι, κᾆθ᾽ εὕρητ᾽ αὐτὸ θύρασιν,
μανίας μαίνεσθ᾽, οὓς χρῆν σπένδειν καὶ χαίρειν, εἴπερ ἀληθῶς
ἔνδοθεν ηὕρετε φροῦδον τὸ κακὸν καὶ μὴ κατελαμβάνετ᾽ ἔνδον.
795
κἂν καταδάρθωμεν ἐν ἀλλοτρίων παίζουσαι καὶ κοπιῶσαι,
πᾶς τις τὸ κακὸν τοῦτο ζητεῖ περὶ τὰς κλίνας περινοστῶν.
κἂν ἐκ θυρίδος παρακύπτωμεν, τὸ κακὸν ζητεῖτε θεᾶσθαι:
κἂν αἰσχυνθεῖσ᾽ ἀναχωρήσῃ, πολὺ μᾶλλον πᾶς ἐπιθυμεῖ
αὖθις τὸ κακὸν παρακύψαν ἰδεῖν. οὕτως ἡμεῖς ἐπιδήλως
800
ὑμῶν ἐσμεν πολὺ βελτίους, βάσανός τε πάρεστιν ἰδέσθαι.
βάσανον δῶμεν πότεροι χείρους. ἡμεῖς μὲν γάρ φαμεν ὑμᾶς,
ὑμεῖς δ᾽ ἡμᾶς. σκεψώμεθα δὴ κἀντιτιθῶμεν πρὸς ἕκαστον,
παραβάλλουσαι τῆς τε γυναικὸς καὶ τἀνδρὸς τοὔνομ᾽ ἑκάστου.
Ναυσιμάχης μέν γ᾽ ἥττων ἐστὶν Χαρμῖνος: δῆλα δὲ τἄργα.
805
καὶ μὲν δὴ καὶ Κλεοφῶν χείρων πάντως δήπου Ξαλαβακχοῦς.
πρὸς Ἀριστομάχην δὲ χρόνου πολλοῦ, πρὸς ἐκείνην τὴν Μαραθῶνι,
καὶ Ξτρατονίκην ὑμῶν οὐδεὶς οὐδ᾽ ἐγχειρεῖ πολεμίζειν.
ἀλλ᾽ Εὐβούλης τῶν πέρυσίν τις βουλευτής ἐστιν ἀμείνων
παραδοὺς ἑτέρῳ τὴν βουλείαν; οὐδ᾽ αὐτὸς τοῦτό γε φήσεις.
810
οὕτως ἡμεῖς πολὺ βελτίους τῶν ἀνδρῶν εὐχόμεθ᾽ εἶναι.
οὐδ᾽ ἂν κλέψασα γυνὴ ζεύγει κατὰ πεντήκοντα τάλαντα
ἐς πόλιν ἔλθοι τῶν δημοσίων: ἀλλ᾽ ἢν τὰ μέγισθ᾽ ὑφέληται
φορμὸν πυρῶν τἀνδρὸς κλέψασ᾽, αὐθημερὸν αὔτ᾽ ἀπέδωκεν.
Χορός

ἀλλ᾽ ἡμεῖς ἂν πολλοὺς τούτων
815
ἀποδείξαιμεν ταῦτα ποιοῦντας.
καὶ πρὸς τούτοις γάστριδας ἡμῶν
ὄντας μᾶλλον καὶ λωποδύτας
καὶ βωμολόχους κἀνδραποδιστάς.
καὶ μὲν δήπου καὶ τὰ πατρῷά γε
820
χείρους ἡμῶν εἰσιν σῴζειν:
ἡμῖν μὲν γὰρ σῶν ἔτι καὶ νῦν
τἀντίον ὁ κανὼν οἱ καλαθίσκοι
τὸ σκιάδειον:
τοῖς δ᾽ ἡμετέροις ἀνδράσι τούτοις
825
ἀπόλωλεν μὲν πολλοῖς ὁ κανὼν
ἐκ τῶν οἴκων αὐτῇ λόγχῃ,
πολλοῖς δ᾽ ἑτέροις ἀπὸ τῶν ὤμων
ἐν ταῖς στρατιαῖς
ἔρριπται τὸ σκιάδειον.
Χορός

830
πόλλ᾽ ἂν αἱ γυναῖκες ἡμεῖς ἐν δίκῃ μεμψαίμεθ᾽ ἂν
τοῖσιν ἀνδράσιν δικαίως, ἓν δ᾽ ὑπερφυέστατον.
χρῆν γάρ, ἡμῶν εἰ τέκοι τις ἄνδρα χρηστὸν τῇ πόλει,
ταξίαρχον ἢ στρατηγόν, λαμβάνειν τιμήν τινα,
προεδρίαν τ᾽ αὐτῇ δίδοσθαι Στηνίοισι καὶ Σκίροις
835
ἔν τε ταῖς ἄλλαις ἑορταῖς αἷσιν ἡμεῖς ἤγομεν:
εἰ δὲ δειλὸν καὶ πονηρὸν ἄνδρα τις τέκοι γυνή,
ἢ τριήραρχον πονηρὸν ἢ κυβερνήτην κακόν,
ὑστέραν αὐτὴν καθῆσθαι σκάφιον ἀποκεκαρμένην
τῆς τὸν ἀνδρεῖον τεκούσης. τῷ γὰρ εἰκὸς ὦ πόλις
840
τὴν Ὑπερβόλου καθῆσθαι μητέρ᾽ ἠμφιεσμένην
λευκὰ καὶ κόμας καθεῖσαν πλησίον τῆς Λαμάχου,
καὶ δανείζειν χρήμαθ᾽, ᾗ χρῆν, εἰ δανείσειέν τινι
καὶ τόκον πράττοιτο, διδόναι μηδέν᾽ ἀνθρώπων τόκον,
ἀλλ᾽ ἀφαιρεῖσθαι βίᾳ τὰ χρήματ᾽ εἰπόντας τοδί,
845
‘ἀξία γοῦν εἶ τόκου τεκοῦσα τοιοῦτον τόκον.’
Μνησίλοχος

ἰλλὸς γεγένημαι προσδοκῶν: ὁ δ᾽ οὐδέπω.
τί δῆτ᾽ ἂν εἴη τοὐμποδών; οὐκ ἔσθ᾽ ὅπως
οὐ τὸν Παλαμήδην ψυχρὸν ὄντ᾽ αἰσχύνεται.
τῷ δῆτ᾽ ἂν αὐτὸν προσαγαγοίμην δράματι;
850
ἐγᾦδα: τὴν καινὴν Ἑλένην μιμήσομαι.
πάντως ὑπάρχει μοι γυναικεία στολή.

Γυν
ὴ
Γ

τί αὖ σὺ κυρκανᾷς; τί κοικύλλεις ἔχων;
πικρὰν Ἑλένην ὄψει τάχ᾽, εἰ μὴ κοσμίως
ἕξεις, ἕως ἂν τῶν πρυτάνεών τις φανῇ.

Μνησίλοχος

855
Νείλου μὲν αἵδε καλλιπάρθενοι ῥοαί,
ὃς ἀντὶ δίας ψακάδος Αἰγύπτου πέδον
λευκῆς νοτίζει μελανοσυρμαῖον λεών.

Γυν
ὴ
Γ

πανοῦργος εἶ νὴ τὴν Ἑκάτην τὴν φωσφόρον.

Μνησίλοχος

ἐμοὶ δὲ γῆ μὲν πατρὶς οὐκ ἀνώνυμος
860
Σπάρτη, πατὴρ δὲ Τυνδάρεως.

Γυν
ὴ
Γ
σοί γ᾽ ὦλεθρε
πατὴρ ἐκεῖνός ἐστι; Φρυνώνδας μὲν οὖν.

Μνησίλοχος

Ἑλένη δ᾽ ἐκλήθην.

Γυν
ὴ
Γ
αὖθις αὖ γίγνει γυνή,
πρὶν τῆς ἑτέρας δοῦναι γυναικίσεως δίκην;

Μνησίλοχος

ψυχαὶ δὲ πολλαὶ δι᾽ ἔμ᾽ ἐπὶ Σκαμανδρίαις
865
ῥοαῖσιν ἔθανον.

Γυν
ὴ
Γ
ὤφελες δὲ καὶ σύ γε.

Μνησίλοχος

κἀγὼ μὲν ἐνθάδ᾽ εἴμ᾽: ὁ δ᾽ ἄθλιος πόσις
οὑμὸς Μενέλαος οὐδέπω προσέρχεται.
τί οὖν ἔτι ζῶ;

Γυν
ὴ
Γ
τῶν κοράκων πονηρίᾳ.

Μνησίλοχος

ἀλλ᾽ ὥσπερ αἰκάλλει τι καρδίαν ἐμήν.
870
μὴ ψεῦσον ὦ Ζεῦ τῆς ἐπιούσης ἐλπίδος.

Ε
ὐ
ριπίδης

τίς τῶνδ᾽ ἐρυμνῶν δωμάτων ἔχει κράτος,
ὅστις ξένους δέξαιτο ποντίῳ σάλῳ
κάμνοντας ἐν χειμῶνι καὶ ναυαγίαις;

Μνησίλοχος

Πρωτέως τάδ᾽ ἐστὶ μέλαθρα.

Ε
ὐ
ριπίδης
ποίου Πρωτέως;

Γυν
ὴ
Γ

875
ὦ τρισκακόδαιμον, ψεύδεται νὴ τὼ θεώ,
ἐπεὶ τέθνηκε Πρωτέας ἔτη δέκα.

Ε
ὐ
ριπίδης

ποίαν δὲ χώραν εἰσεκέλσαμεν σκάφει;

Μνησίλοχος
Αἴγυπτον.

Ε
ὐ
ριπίδης
ὦ δύστηνος οἷ πεπλώκαμεν.

Γυν
ὴ
Γ

πείθει τι τούτῳ τῷ κακῶς ἀπολουμένῳ
880
ληροῦντι λῆρον; Θεσμοφορεῖον τουτογί.

Ε
ὐ
ριπίδης

αὐτὸς δὲ Πρωτεὺς ἔνδον ἔστ᾽ ἢ ‘ξώπιος;

Γυν
ὴ
Γ

οὐκ ἔσθ᾽ ὅπως οὐ ναυτιᾷς ἔτ᾽ ὦ ξένε,
ὅστις γ᾽ ἀκούσας ὅτι τέθνηκε Πρωτέας
ἔπειτ᾽ ἐρωτᾷς ‘ἔνδον ἔστ᾽ ἢ ‘ξώπιος;’

Ε
ὐ
ριπίδης

885
αἰαῖ τέθνηκε. ποῦ δ᾽ ἐτυμβεύθη τάφῳ;

Μνησίλοχος

τόδ᾽ ἐστὶν αὐτοῦ σῆμ᾽, ἐφ᾽ ᾧ καθήμεθα.

Γυν
ὴ
Γ

κακῶς τ᾽ ἄρ᾽ ἐξόλοιο κἀξολεῖ γέ τοι,
ὅστις γε τολμᾷς σῆμα τὸν βωμὸν καλεῖν.

Ε
ὐ
ριπίδης

τί δὴ σὺ θάσσεις τάσδε τυμβήρεις ἕδρας
890
φάρει καλυπτὸς ὦ ξένη;

Μνησίλοχος
βιάζομαι
γάμοισι Πρωτέως παιδὶ συμμεῖξαι λέχος.

Γυν
ὴ
Γ

τί ὦ κακόδαιμον ἐξαπατᾷς αὖ τὸν ξένον;
οὗτος πανουργῶν δεῦρ᾽ ἀνῆλθεν ὦ ξένε
ὡς τὰς γυναῖκας ἐπὶ κλοπῇ τοῦ χρυσίου.

Μνησίλοχος

895
βάυζε τοὐμὸν σῶμα βάλλουσα ψόγῳ.

Ε
ὐ
ριπίδης

ξένη τίς ἡ γραῦς ἡ κακορροθοῦσά σε;

Μνησίλοχος

αὕτη Θεονόη Πρωτέως.

Γυν
ὴ
Γ
μὰ τὼ θεὼ
εἰ μὴ Κρίτυλλά γ᾽ Ἀντιθέου Γαργηττόθεν:
σὺ δ᾽ εἶ πανοῦργος.

Μνησίλοχος
ὁπόσα τοι βούλει λέγε.
900
οὐ γὰρ γαμοῦμαι σῷ κασιγνήτῳ ποτὲ
προδοῦσα Μενέλεων τὸν ἐμὸν ἐν Τροίᾳ πόσιν.

Ε
ὐ
ριπίδης

γύναι τί εἶπας; στρέψον ἀνταυγεῖς κόρας.

Μνησίλοχος

αἰσχύνομαί σε τὰς γνάθους ὑβρισμένη.

Ε
ὐ
ριπίδης

τουτὶ τί ἔστιν; ἀφασία τίς τοί μ᾽ ἔχει.
905
ὦ θεοὶ τίν᾽ ὄψιν εἰσορῶ; τίς εἶ γύναι;

Μνησίλοχος

σὺ δ᾽ εἶ τίς; αὑτὸς γὰρ σὲ κἄμ᾽ ἔχει λόγος.

Ε
ὐ
ριπίδης

Ἑλληνὶς εἶ τις ἢ ‘πιχωρία γυνή;

Μνησίλοχος

Ἑλληνίς. ἀλλὰ καὶ τὸ σὸν θέλω μαθεῖν.

Ε
ὐ
ριπίδης

Ἑλένῃ σ᾽ ὁμοίαν δὴ μάλιστ᾽ εἶδον γύναι.

Μνησίλοχος

910
ἐγὼ δὲ Μενελάῳ σ᾽ ὅσα γ᾽ ἐκ τῶν ἰφύων.

Ε
ὐ
ριπίδης

ἔγνως ἄρ᾽ ὀρθῶς ἄνδρα δυστυχέστατον.

Μνησίλοχος

ὦ χρόνιος ἐλθὼν σῆς δάμαρτος ἐσχάρας
λαβέ με λαβέ με πόσι, περίβαλε δὲ χέρας.
915
φέρε σὲ κύσω. ἄπαγέ μ᾽ ἄπαγ᾽ ἄπαγέ με
λαβὼν ταχὺ πάνυ.

Γυν
ὴ
Γ
κλαύσετ᾽ ἄρα νὴ τὼ θεὼ
ὅστις σ᾽ ἀπάξει τυπτόμενος τῇ λαμπάδι.

Ε
ὐ
ριπίδης

σὺ τὴν ἐμὴν γυναῖκα κωλύεις ἐμέ,
τὴν Τυνδάρειον παῖδ᾽, ἐπὶ Σπάρτην ἄγειν;

Γυν
ὴ
Γ

920
οἴμ᾽ ὡς πανοῦργος καὐτὸς εἶναί μοι δοκεῖς
καὶ τοῦδέ τις ξύμβουλος. οὐκ ἐτὸς πάλαι
ᾐγυπτιάζετ᾽. ἀλλ᾽ ὅδε μὲν δώσει δίκην.
προσέρχεται γὰρ ὁ πρύτανις χὠ τοξότης.

Ε
ὐ
ριπίδης

τουτὶ πονηρόν: ἀλλ᾽ ὑπαποκινητέον.

Μνησίλοχος

925
ἐγὼ δ᾽ ὁ κακοδαίμων τί δρῶ;

Ε
ὐ
ριπίδης
μέν᾽ ἥσυχος.
οὐ γὰρ προδώσω σ᾽ οὐδέποτ᾽, ἤνπερ ἐμπνέω,
ἢν μὴ προλίπωσ᾽ αἱ μυρίαι με μηχαναί.

Μνησίλοχος

αὕτη μὲν ἡ μήρινθος οὐδὲν ἔσπασεν.

Πρύτανις

ὅδ᾽ ἔσθ᾽ ὁ πανοῦργος ὃν ἔλεγ᾽ ἡμῖν Κλεισθένης;
930
οὗτος τί κύπτεις; δῆσον αὐτὸν εἰσάγων
ὦ τοξότ᾽ ἐν τῇ σανίδι, κἄπειτ᾽ ἐνθαδὶ
στήσας φύλαττε καὶ προσιέναι μηδένα
ἔα πρὸς αὐτόν, ἀλλὰ τὴν μάστιγ᾽ ἔχων
παῖ᾽ ἢν προσίῃ τις.

Γυν
ὴ
Γ
νὴ Δί᾽ ὡς νῦν δή γ᾽ ἀνὴρ
935
ὀλίγου μ᾽ ἀφείλετ᾽ αὐτὸν ἱστιορράφος.

Μνησίλοχος

ὦ πρύτανι πρὸς τῆς δεξιᾶς, ἥνπερ φιλεῖς
κοίλην προτείνειν ἀργύριον ἤν τις διδῷ,
χάρισαι βραχύ τί μοι καίπερ ἀποθανουμένῳ.

Πρύτανις

τί σοι χαρίσωμαι;

Μνησίλοχος
γυμνὸν ἀποδύσαντά με
940
κέλευε πρὸς τῇ σανίδι δεῖν τὸν τοξότην,
ἵνα μὴ ‘ν κροκωτοῖς καὶ μίτραις γέρων ἀνὴρ
γέλωτα παρέχω τοῖς κόραξιν ἑστιῶν.

Πρύτανις

ἔχοντα ταῦτ᾽ ἔδοξε τῇ βουλῇ σε δεῖν,
ἵνα τοῖς παριοῦσι δῆλος ᾖς πανοῦργος ὤν.

Μνησίλοχος

945
ἰαππαπαιάξ: ὦ κροκώθ᾽ οἷ᾽ εἴργασαι:
κοὐκ ἔστ᾽ ἔτ᾽ ἐλπὶς οὐδεμία σωτηρίας.

Χορός

ἄγε νυν ἡμεῖς παίσωμεν ἅπερ νόμος ἐνθάδε ταῖσι γυναιξίν,
ὅταν ὄργια σεμνὰ θεοῖν ἱεραῖς ὥραις ἀνέχωμεν, ἅπερ καὶ

Χορός

Παύσων σέβεται καὶ νηστεύει,
950
πολλάκις αὐτοῖν ἐκ τῶν ὡρῶν
ἐς τὰς ὥρας ξυνεπευχόμενος
τοιαῦτα μέλειν θάμ᾽ ἑαυτῷ.
ὅρμα χώρει:
κοῦφα ποσὶν ἄγ᾽ ἐς κύκλον,
955
χειρὶ σύναπτε χεῖρα,
ῥυθμὸν χορείας ὕπαγε πᾶσα:
βαῖνε καρπαλίμοιν ποδοῖν.
ἐπισκοπεῖν δὲ πανταχῇ
κυκλοῦσαν ὄμμα χρὴ χοροῦ κατάστασιν.

Χορός

ἅμα δὲ καὶ
960
γένος Ὀλυμπίων θεῶν
μέλπε καὶ γέραιρε φωνῇ πᾶσα χορομανεῖ τρόπῳ.
Χορός

εἰ δέ τις
προσδοκᾷ κακῶς ἐρεῖν
ἐν ἱερῷ γυναῖκά μ᾽ οὖσαν ἄνδρας, οὐκ ὀρθῶς φρονεῖ.

Χορός

ἀλλὰ χρῆν
ὥσπερ ἔργον αὖ τι καινὸν
πρῶτον εὐκύκλου χορείας εὐφυᾶ στῆσαι βάσιν.

Χορός

πρόβαινε ποσὶ τὸν εὐλύραν
970
μέλπουσα καὶ τὴν τοξοφόρον
Ἄρτεμιν ἄνασσαν ἁγνήν.
χαῖρ᾽ ὦ ἑκάεργε,
ὄπαζε δὲ νίκην:
Ἥραν δὲ τὴν τελείαν
μέλψωμεν ὥσπερ εἰκός,
975
ἣ πᾶσι τοῖς χοροῖσιν ἐμπαίζει τε καὶ
κλῇδας γάμου φυλάττει.
Χορός