Delphi Complete Works of Aristophanes (Illustrated) (Delphi Ancient Classics) (96 page)

Χορ
ό
ς
μὰ Δί᾽ ἀλλ᾽ ἐν εἰρήνῃ διαγαγεῖν τὸν βίον,
ἔχονθ᾽ ἑταίραν καὶ σκαλεύοντ᾽ ἄνθρακας. 440

Τρυγα
ῖ
ος
ὅστις δὲ πόλεμον μᾶλλον εἶναι βούλεται

Χορ
ό
ς
μηδέποτε παύσασθ᾽ αὐτὸν ὦ Διόνυσ᾽ ἄναξ
ἐκ τῶν ὀλεκράνων ἀκίδας ἐξαιρούμενον.

Τρυγα
ῖ
ος
κεἴ τις ἐπιθυμῶν ταξιαρχεῖν σοὶ φθονεῖ
ἐς φῶς ἀνελθεῖν ὦ πότνι᾽, ἐν ταῖσιν μάχαις 445

Χορ
ό
ς
πάσχοι γε τοιαῦθ᾽ οἷάπερ Κλεώνυμος.

Τρυγα
ῖ
ος
κεἴ τις δορυξὸς ἢ κάπηλος ἀσπίδων,
ἵν᾽ ἐμπολᾷ βέλτιον, ἐπιθυμεῖ μαχῶν

Χορ
ό
ς
ληφθεὶς ὑπὸ λῃστῶν ἐσθίοι κριθὰς μόνας.

Τρυγα
ῖ
ος
κεἴ τις στρατηγεῖν βουλόμενος μὴ ξυλλάβοι, 450
ἢ δοῦλος αὐτομολεῖν παρεσκευασμένος

Χορ
ό
ς
ἐπὶ τοῦ τροχοῦ γ᾽ ἕλκοιτο μαστιγούμενος.

Τρυγα
ῖ
ος
ἡμῖν δ᾽ ἀγαθὰ γένοιτ᾽. ἰὴ παιὼν ἰή.

Χορ
ό
ς
ἄφελε τὸ παίειν ἀλλ᾽ ἰὴ μόνον λέγε.

Τρυγα
ῖ
ος
ἰὴ ἰὴ τοίνυν, ἰὴ μόνον λέγω. 455
Ἑρμῇ Χάρισιν Ὥραισιν Ἀφροδίτῃ Πόθῳ.
Ἄρει δέ;

Χορ
ό
ς
μὴ μή.

Τρυγα
ῖ
ος
μηδ᾽ Ἐνυαλίῳ γε;

Χορ
ό
ς
μή.

Τρυγα
ῖ
ος
ὑπότεινε δὴ πᾶς καὶ κάταγε τοῖσιν κάλῳς.

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
ὦ εἶα.

Χορ
ό
ς
εἶα μάλα. 460

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
ὦ εἶα.

Χορ
ό
ς
εἶα ἔτι μάλα.

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
ὦ εἶα, ὦ εἶα.

Τρυγα
ῖ
ος
ἀλλ᾽ οὐχ ἕλκουσ᾽ ἅνδρες ὁμοίως.
οὐ ξυλλήψεσθ᾽; οἷ᾽ ὀγκύλλεσθ᾽· 465
οἰμώξεσθ᾽ οἱ Βοιωτοί.

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
εἶά νυν.

Τρυγα
ῖ
ος
εἶα ὦ.

Χορ
ό
ς
<ἀλλ᾽> ἄγετε ξυνανέλκετε καὶ σφώ.

Τρυγα
ῖ
ος
οὔκουν ἕλκω κἀξαρτῶμαι 470
κἀπεμπίπτω καὶ σπουδάζω;

Χορ
ό
ς
πῶς οὖν οὐ χωρεῖ τοὔργον;

Τρυγα
ῖ
ος
ὦ Λάμαχ᾽ ἀδικεῖς ἐμποδὼν καθήμενος.
οὐδὲν δεόμεθ᾽ ὦνθρωπε τῆς σῆς μορμόνος.

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
οὐδ᾽ οἵδε γ᾽ εἷλκον οὐδὲν ἁργεῖοι πάλαι 475
ἀλλ᾽ ἢ κατεγέλων τῶν ταλαιπωρουμένων,
καὶ ταῦτα διχόθεν μισθοφοροῦντες ἄλφιτα.

Τρυγα
ῖ
ος
ἀλλ᾽ οἱ Λάκωνες ὦγάθ᾽ ἕλκουσ᾽ ἀνδρικῶς.

Χορ
ό
ς
ἆρ᾽ οἶσθ᾽ ὅσοι γ᾽ αὐτῶν ἔχονται τοῦ ξύλου,
μόνοι προθυμοῦντ᾽· ἀλλ᾽ ὁ χαλκεὺς οὐκ ἐᾷ. 480

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
οὐδ᾽ οἱ Μεγαρῆς δρῶσ᾽ οὐδέν· ἕλκουσιν δ᾽ ὅμως
γλισχρότατα σαρκάζοντες ὥσπερ κυνίδια,
ὑπὸ τοῦ γε λιμοῦ νὴ Δἴ ἐξολωλότες.

Τρυγα
ῖ
ος
οὐδὲν ποιοῦμεν ὦνδρες· ἀλλ ὁμοθυμαδὸν
ἅπασιν ἡμῖν αὖθις ἀντιληπτέον. 485

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
ὦ εἶα.

Τρυγα
ῖ
ος
εἶα μάλα.

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
ὦ εἶα.

Τρυγα
ῖ
ος
εἶα νὴ Δία.

Χορ
ό
ς
μικρόν γε κινοῦμεν. 490

Τρυγα
ῖ
ος
οὔκουν δεινὸν . . .
τοὺς μὲν τείνειν τοὺς δ᾽ ἀντισπᾶν;
πληγὰς λήψεσθ᾽ ὦργεῖοι.

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
εἶά νυν.

Τρυγα
ῖ
ος
εἶα ὦ. 495

Χορ
ό
ς
ὡς κακόνοι τινές εἰσιν ἐν ἡμῖν.

Τρυγα
ῖ
ος
ὑμεῖς μὲν γοῦν οἱ κιττῶντες
τῆς εἰρήνης σπᾶτ᾽ ἀνδρείως.

Χορ
ό
ς
ἀλλ᾽ εἴσ᾽ οἳ κωλύουσιν.

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
ἄνδρες Μεγαρῆς οὐκ ἐς κόρακας ἐρρήσετε; 500
μισεῖ γὰρ ὑμᾶς ἡ θεὸς μεμνημένη·
πρῶτοι γὰρ αὐτὴν τοῖς σκορόδοις ἠλείψατε.
καὶ τοῖς Ἀθηναίοισι παύσασθαι λέγω
ἐντεῦθεν ἐχομένοις ὅθεν νῦν ἕλκετε·
οὐδὲν γὰρ ἄλλο δρᾶτε πλὴν δικάζετε. 505
ἀλλ᾽ εἴπερ ἐπιθυμεῖτε τήνδ᾽ ἐξελκύσαι,
πρὸς τὴν θάλατταν ὀλίγον ὑποχωρήσατε.

Χορ
ό
ς
ἄγ᾽ ὦνδρες αὐτοὶ δὴ μόνοι λαβώμεθ᾽ οἱ γεωργοί.

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
χωρεῖ γέ τοι τὸ πρᾶγμα πολλῷ μᾶλλον ὦνδρες ὑμῖν.

Χορ
ό
ς
χωρεῖν τὸ πρᾶγμά φησιν· ἀλλὰ πᾶς ἀνὴρ προθυμοῦ. 510

Τρυγα
ῖ
ος
οἵ τοι γεωργοὶ τοὔργον ἐξέλκουσι κἄλλος οὐδείς.

Χορ
ό
ς
ἄγε νυν ἄγε πᾶς.

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
καὶ μὴν ὁμοῦ ᾽στιν ἤδη.

Χορ
ό
ς
μή νυν ἀνῶμεν ἀλλ᾽ ἐπεντείνωμεν
ἀνδρικώτερον. 515

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
ἤδη ᾽στὶ τοῦτ᾽ ἐκεῖνο.

Χορ
ό
ς
ὦ εἶα νῦν, ὦ εἶα πᾶς.
ὦ εἶα εἶα εἶα εἶα εἶα εἶα.
ὦ εἶα εἶα εἶα εἶα εἶα πᾶς.

Τρυγα
ῖ
ος
ὦ πότνια βοτρυόδωρε τί προσείπω σ᾽ ἔπος; 520
πόθεν ἂν λάβοιμι ῥῆμα μυριάμφορον
ὅτῳ προσείπω σ᾽; οὐ γὰρ εἶχον οἴκοθεν.
ὦ χαῖρ᾽ Ὀπώρα, καὶ σὺ δ᾽ ὦ Θεωρία.
οἷον δ᾽ ἔχεις τὸ πρόσωπον ὦ Θεωρία,
οἷον δὲ πνεῖς, ὡς ἡδὺ κατὰ τῆς καρδίας, 525
γλυκύτατον ὥσπερ ἀστρατείας καὶ μύρου.

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
μῶν οὖν ὅμοιον καὶ γυλιοῦ στρατιωτικοῦ;

Τρυγα
ῖ
ος
ἀπέπτυσ᾽ ἐχθροῦ φωτὸς ἔχθιστον πλέκος.
τοῦ μὲν γὰρ ὄζει κρομμυοξυρεγμίας,
ταύτης δ᾽ ὀπώρας, ὑποδοχῆς, Διονυσίων, 530
αὐλῶν, τραγῳδῶν, Σοφοκλέους μελῶν, κιχλῶν,
ἐπυλλίων Εὐριπίδου —

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
κλαύσἄρα σὺ
ταύτης καταψευδόμενος· οὐ γὰρ ἥδεται
αὕτη ποιητῇ ῥηματίων δικανικῶν.

Τρυγα
ῖ
ος
κιττοῦ, τρυγοίπου, προβατίων βληχωμένων, 535
“κόλπου” γυναικῶν διατρεχουσῶν εἰς ἀγρόν,
δούλης μεθυούσης, ἀνατετραμμένου χοῶς,
ἄλλων τε πολλῶν κἀγαθῶν —

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
ἴθι νυν ἄθρει
οἷον πρὸς ἀλλήλας λαλοῦσιν αἱ πόλεις
διαλλαγεῖσαι καὶ γελῶσιν ἄσμεναι, 540
καὶ ταῦτα δαιμονίως ὑπωπιασμέναι
ἁπαξάπασαι καὶ κυάθους προσκείμεναι.

Τρυγα
ῖ
ος
καὶ τῶνδε τοίνυν τῶν θεωμένων σκόπει
τὰ πρόσωφ᾽, ἵνα γνῷς τὰς τέχνας.

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
αἰβοῖ τάλας,

Τρυγα
ῖ
ος
ἐκεινονὶ γοῦν τὸν λοφοποιὸν οὐχ ὁρᾷς 545
τίλλονθ᾽ ἑαυτόν;

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
ὁ δέ γε τὰς σμινύας ποιῶν
κατέπαρδεν ἄρτι τοῦ ξιφουργοῦ ᾽κεινουί.

Τρυγα
ῖ
ος
ὁ δὲ δρεπανουργὸς οὐχ ὁρᾷς ὡς ἥδεται,
καὶ τὸν δορυξὸν οἷον ἐσκιμάλισεν;

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
ἴθι νυν ἄνειπε τοὺς γεωργοὺς ἀπιέναι. 550

Τρυγα
ῖ
ος
ἀκούετε λεῴ· τοὺς γεωργοὺς ἀπιέναι
τὰ γεωργικὰ σκεύη λαβόντας εἰς ἀγρὸν
ὡς τάχιστ᾽ ἄνευ δορατίου καὶ ξίφους κἀκοντίου·
ὡς ἅπαντ᾽ ἤδη ᾽στὶ μεστὰ τἀνθάδ᾽ εἰρήνης σαπρᾶς.
ἀλλὰ πᾶς χώρει πρὸς ἔργον εἰς ἀγρὸν παιωνίσας. 555

Χορ
ό
ς
ὦ ποθεινὴ τοῖς δικαίοις καὶ γεωργοῖς ἡμέρα,
ἄσμενός σ᾽ ἰδὼν προσειπεῖν βούλομαι τὰς ἀμπέλους,
τάς τε συκᾶς, ἃς ἐγὼ ᾽φύτευον ὢν νεώτερος,
ἀσπάσασθαι θυμὸς ἡμῖν ἐστι πολλοστῷ χρόνῳ.

Τρυγα
ῖ
ος
νῦν μὲν οὖν ὦνδρες προσευξώμεσθα πρῶτον τῇ θεῷ, 560
ἥπερ ἡμῶν τοὺς λόφους ἀφεῖλε καὶ τὰς Γοργόνας·
εἶθ᾽ ὅπως Λιταργιοῦμεν οἴκαδ᾽ ἐς τὰ χωρία,
ἐμπολήσαντές τι χρηστὸν εἰς ἀγρὸν ταρίχιον.

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
ὦ Πόσειδον ὡς καλὸν τὸ στῖφος αὐτῶν φαίνεται
καὶ πυκνὸν καὶ γοργὸν ὥσπερ μᾶζα καὶ πανδαισία. 565

Τρυγα
ῖ
ος
νὴ Δἴ ἡ γὰρ σφῦρα λαμπρὸν ἦν ἄρ᾽ ἐξωπλισμένη,
αἵ τε θρίνακες διαστίλβουσι πρὸς τὸν ἥλιον.
ἦ καλῶς αὐτῶν ἀπαλλάξειεν ἂν μετόρχιον.
ὥστ᾽ ἔγωγ᾽ ἤδη ᾽πιθυμῶ καὐτὸς ἐλθεῖν εἰς ἀγρὸν
καὶ τριαινοῦν τῇ δικέλλῃ διὰ χρόνου τὸ γῄδιον. 570
ἀλλ᾽ ἀναμνησθέντες ὦνδρες
τῆς διαίτης τῆς παλαιᾶς,
ἣν παρεῖχ᾽ αὕτη ποθ᾽ ἡμῖν,
τῶν τε παλασίων ἐκείνων
τῶν τε σύκων τῶν τε μύρτων, 575
τῆς τρυγός τε τῆς γλυκείας
τῆς ἰωνιᾶς τε τῆς πρὸς
τῷ φρέατι τῶν τ᾽ ἐλαῶν
ὧν ποθοῦμεν,
ἀντὶ τούτων τήνδε νυνὶ 580
τὴν θεὸν προσείπατε.

Χορ
ό
ς
χαῖρε χαῖρ᾽, ὡς ἀσμένοισιν ἦλθες, ὦ φιλτάτη.
σῷ γὰρ ἐδάμην πόθῳ, δαιμόνια βουλόμενος εἰς ἀγρὸν ἀνερπύσαι 585
* 
ἦσθα γὰρ μέγιστον ἡμῖν κέρδος ὦ ποθουμένη
πᾶσιν ὁπόσοι γεωργὸν βίον ἐτρίβομεν.
μόνη γὰρ ἡμᾶς ὠφέλεις. 590
πολλὰ γὰρ ἐπάσχομεν πρίν ποτ᾽ ἐπὶ σοῦ γλυκέα κἀδάπανα καὶ φίλα.
τοῖς ἀγροίκοισιν γὰρ ἦσθα χῖδρα καὶ σωτηρία. 595
ὥστε σὲ τά τ᾽ ἀμπέλια καὶ τὰ νέα συκίδια
τἄλλα θ᾽ ὁπόσ᾽ ἔστι φυτὰ
προσγελάσεται λαβόντ᾽ ἄσμενα. 600
ἀλλὰ ποῦ ποτ᾽ ἦν ἀφ᾽ ἡμῶν τὸν πολὺν τοῦτον χρόνον
ἥδε; τοῦθ᾽ ἡμᾶς δίδαξον ὦ θεῶν εὐνούστατε.

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
ὦ σοφώτατοι γεωργοί, τἀμὰ δὴ ξυνίετε
ῥήματ᾽, εἰ βούλεσθ᾽ ἀκοῦσαι τήνδ᾽ ὅπως ἀπώλετο.
πρῶτα μὲν γὰρ “αὐτῆς ἦρξεν” Φειδίας πράξας κακῶς· 605
εἶτα Περικλέης φοβηθεὶς μὴ μετάσχοι τῆς τύχης,
τὰς φύσεις ὑμῶν δεδοικὼς καὶ τὸν αὐτοδὰξ τρόπον,
πρὶν παθεῖν τι δεινὸν αὐτός, ἐξέφλεξε τὴν πόλιν.
ἐμβαλὼν σπινθῆρα μικρὸν Μεγαρικοῦ ψηφίσματος,
ἐξεφύσησεν τοσοῦτον πόλεμον ὥστε τῷ καπνῷ 610
πάντας Ἕλληνας δακρῦσαι, τούς τ᾽ ἐκεῖ τούς τ᾽ ἐνθάδε.
ὡς δ᾽ ἅπαξ “τὸ πρῶτον ἄκουσ᾽” ἐψόφησεν ἄμπελος
καὶ πίθος πληγεὶς ὑπ᾽ ὀργῆς ἀντελάκτισεν πίθῳ,
οὐκέτ᾽ ἦν οὐδεὶς ὁ παύσων, ἥδε δ᾽ ἠφανίζετο.

Τρυγα
ῖ
ος
ταῦτα τοίνυν μὰ τὸν Ἀπόλλω ᾽γὼ ᾽πεπύσμην οὐδενός, 615
οὐδ᾽ ὅπως αὐτῇ προσήκοι Φειδίας ἠκηκόη.

Χορ
ό
ς
οὐδ᾽ ἔγωγε πλήν γε νυνί. ταῦτ᾽ ἄρ᾽ εὐπρόσωπος ἦν,
οὖσα συγγενὴς ἐκείνου. πολλά γ᾽ ἡμᾶς λανθάνει.

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
κᾆτ᾽ ἐπειδὴ ᾽γνωσαν ὑμᾶς αἱ πόλεις ὧν ἤρχετε
ἠγριωμένους ἐπ᾽ ἀλλήλοισι καὶ σεσηρότας, 620
πάντ᾽ ἐμηχανῶντ᾽ ἐφ᾽ ὑμῖν τοὺς φόρους φοβούμεναι,
κἀνέπειθον τῶν Λακώνων τοὺς μεγίστους χρήμασιν.
οἱ δ᾽ ἅτ᾽ ὄντες αἰσχροκερδεῖς καὶ διειρωνόξενοι
τήνδ᾽ ἀπορρίψαντες αἰσχρῶς τὸν πόλεμον ἀνήρπασαν·
κᾆτα τἀκείνων γε κέρδη τοῖς γεωργοῖς ἦν κακά· 625
αἱ γὰρ ἐνθένδ᾽ αὖ τριήρεις ἀντιτιμωρούμεναι
οὐδὲν αἰτίων ἂν ἀνδρῶν τὰς κράδας κατήσθιον.

Τρυγα
ῖ
ος
ἐν δίκῃ μὲν οὖν, ἐπεί τοι τὴν κορώνεών γέ μου
ἐξέκοψαν, ἣν ἐγὼ ᾽φύτευσα κἀξεθρεψάμην.

Χορ
ό
ς
νὴ Δί᾽ ὦ μέλ᾽ ἐνδίκως <γε> δῆτ᾽, ἐπεὶ κἀμοῦ λίθον 630
ἐμβαλόντες ἑξμέδιμνον κυψέλην ἀπώλεσαν.

Ἑ
ρμ
ῆ
ς
κᾆτα δ᾽ ὡς ἐκ τῶν ἀγρῶν ξυνῆλθεν οὑργάτης λεώς,
τὸν τρόπον πωλούμενος τὸν αὐτὸν οὐκ ἐμάνθανεν,
ἀλλ᾽ ἅτ᾽ ὢν ἄνευ γιγάρτων καὶ φιλῶν τὰς ἰσχάδας
ἔβλεπεν πρὸς τοὺς λέγοντας· οἱ δὲ γιγνώσκοντες εὖ 635
τοὺς πένητας ἀσθενοῦντας κἀποροῦντας ἀλφίτων,
τήνδε μὲν δικροῖς ἐώθουν τὴν θεὸν κεκράγμασιν,
πολλάκις φανεῖσαν αὐτὴν τῆσδε τῆς χώρας πόθῳ,
τῶν δὲ συμμάχων ἔσειον τοὺς παχεῖς καὶ πλουσίους,
αἰτίας ἂν προστιθέντες, ὡς φρονεῖ τὰ Βρασίδου. 640
εἶτ᾽ ἂν ὑμεῖς τοῦτον ὥσπερ κυνίδι᾽ ἐσπαράττετε·
ἡ πόλις γὰρ ὠχριῶσα κἀν φόβῳ καθημένη,
ἅττα διαβάλοι τις αὐτῇ, ταῦτ᾽ ἂν ἥδιστ᾽ ἤσθιεν.
οἳ δὲ τὰς πληγὰς ὁρῶντες ἃς ἐτύπτονθ᾽ οἱ ξένοι
χρυσίῳ τῶν ταῦτα ποιούντων ἐβύνουν τὸ στόμα, 645
ὥστ᾽ ἐκείνους μὲν ποιῆσαι πλουσίους, ἡ δ᾽ Ἑλλὰς ἂν
ἐξερημωθεῖσ᾽ ἂν ὑμᾶς ἔλαθε. ταῦτα δ᾽ ἦν ὁ δρῶν
βυρσοπώλης.